Samarqand davlat universiteti I. X. Nasimov, I. Patterson, K. M. Ibodov hozirgi zamon raqobat

Shartnomaviy narx
 
– buyurtmachi va pudratchi o‘rtasida tuzilgan 
shartnomaga ko‘ra belgilangan narx. Shartnoma narxi – yozma kelishilgan va 
shartnomalarda qat‘iy belgilangan narx. Asosan mahsulot (ish, xizmat)lar eksporti 
va importida aniq valyuta orqali belgilanadi. Shartnomaga tomonlarning narx bilan 
bog‘liq majburiyatlari va ularni buzgan taqdirda jarimalar qo‘llanilishi belgilab 
qo‘yiladi. 
2. Davlat narxi 

---

122 
Limit narx
 – 
belgilangan chegaradan oshmaslik yoki pasaytirilmaslik sharti 
bilan belgilangan narx; 
Qat’iy narx
 – 
qat‘iy o‘rnatilgan narxlar. 
O‘zbekistonda pul muomalasini barqarorlashtirish, ishlab chiqarishni 
xususiylashtirish va davlat tasarrufidan chiqarish va bozor tuzilmalari sonini 
oshirish chora-tadbirlari natijasida bozor narxlarining qo‘llanilish sohasi kengayib 
bormoqda, o‘z navbatida davlat tomonidan belgilangan narx sohasi qisqarib, 
asosoan tabiiy monopoliyalar va mudofaa sanoati korxonalari doirasida saqlanib 
qolmoqda. 
Tovar harakatiga bog‘liq holda quyidagi narx turlari farqlanad: 
Ishlab chiqaruvchining ulgurji narxi
 – 
mahsulot (ish, xizmat)larning yirik 
ulgurji korxonalar, tijorat vositachi korxonalar tomonidan kelgusida takroriy sotish 
maqsadida o‘rnatilgan narxi. 
Savdo ulgurji narxi
– ulgurji ishlab chiqaruvchi narxi va mahsulotni ulgurji 
sotish maqsadida sarflangan transport, saqlash va sotish xarajatlarini hisobga olgan 
holdagi narxdir. 
Chakana narx
–
chakana savdo korxonalari tomonidan mahsulotlarni 
yakuniy iste‘molchiga mayda partiyalar orqali sotish narxi. Odatda tovarlarning 
chakana narxi ulgurji narxdan yuqori bo‘ladi. 
Yuqoridagi narxlardan tashqari kichik korxonalarda quyidagi narxlar ham 
qo‘llaniladi: