Samarqand davlat universiteti fizika fakulteti umumiy fizika va magnetizm kafedrasi

QURILMANING TUZILISHI VA ISHLASHI


Parallel ulangan o'tkazgichlarning umumiy elektr qarshiligini aniqlash qurilmasining elektr sxemasi 7.2- rasmda tasvirlangan.



7.1- rasm. Tajriba qurilmasining umumiy ko'rinishi.
1 — tok manbayi; 2 — tok manbayini elektr tarmog'iga ulovchi kalit; 3 —kuchlanish qiymatini boshqaruvchi murvatlar; 4 — iste'molchini tok manbayiga ulovchi qisqichlar;
\5 — tok manbayi ichki voltmetri; 6 — tok manbayi ichki ampermetri; 7 — kalit;
8 — ampermetr; 9 — voltmetr; 10 — parallel ulangan qarshiliklar.


7.2-rasmda keltirilgan elektr sxemasi asosida yig'ilgan qurilmaning umumiy ko'rinishi 7.1- rasmda tasvirlangan.



7.2-rasm. Qurilma elektr sxemasi.


Qurilma Jhp-3000A rusumli tok manbayi, ampermetr, voltmetr, kalit va qarshiliklar to'plamidan iborat. R₁, R₂, R₃ qarshiliklarga ega bo‘lgan o'tkazgichlarni alohida yoki ularni o'zaro parallel ulab, ular orqali o'tayotgan tok kuchi va kuchlanish tushishini ampermetr va voltmetr yordamida qayd qilish mumkin.


ISHNI BAJARISH TARTIBI

1. 
   O'tkazgichlarni parallel ulash uchun 7.2-rasmda keltirilgan elektr sxemasi asosida zanjirni tuzing.
   
2. 
   O'tkazgichlarning har birini alohida tok manbayiga ulab, ampermetr va voltmetrning ko'rsatishlarini qayd eting.
   
3. 
   Olingan natijalar asosida har bir o'tkazgichning elektr qarshiliginianiqlang.
   
4. 
   O'tkazgichlami o'zaro parallel ulab, ampermetr va voltmetrning ko'rsatishlarini qayd eting.
   
5. 
   Olingan natijalar asosida o'zaro parallel ulangan o'tkazgichlarning umumiy elektr qarshiligini Om qonuni bo'yicha aniqlang.
   
6. 
   Parallel ulangan o'tkazgichlarning umumiy qarshiligini nazariy yo'l bilan hisoblangan qiymati bilan taqqoslang.
   
7. 
   Tajribani tok manbayi kuchlanishining turli xil qiymatlari uchuntakrorlang.
   

№	U, V	I1, A	I2, A	R1, Om	R2, Om	Rum, Om	I=U/R, A	I=I1+I2, A
1
2
3
…