Samarqand davlat universiteti fizika fakulteti optika kafedrasi



Download 13,47 Mb.
bet13/45
Sana20.07.2022
Hajmi13,47 Mb.
#828365
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   45
Bog'liq
Laboratoriya tayyor оптика

Qisqacha nazariya
Yorug’likning tabiati ko’p yillar mobaynida munozaralarga sabab bo’lgan. 1690 yilda Xristian Gyuygens yorug’likni to’lqin xossasiga ega deb talqin qilgan; 1704 yilda Isaak Nyuton yorug’lik nurini zarrachalar oqimi deb izohlagan. Bu qaramaqarshilikni
kvant mexanikasi hal qilib, zarracha to’lqin dualizmi g’oyasi yuzaga kelgan.18 va 19 asrlarda interferension tajribalar yorug’lik tabiatiga nisbatan ancha oydinlik kiritgan. Bu
tajribalarni xarakterlovchi asosiy prinsiplarga ko’ra, qaytish, sinish, blokirovka va nurning sochilishi kabi to’lqin optik metodlar orqali manbadan chiqayotgan yorug’likni ikkita osongina ta’sirlashadigan nurga keltirish mumkin. Shuning uchun ikkita nurning bir-biri bilan ta’sirlanishini nurning interferensiyasi deb atashadi



1-rasm 2-rasm


1-Rasm. Lloydning akslanish tajribasida nurning sxematik bosib o’tadigan yo’li A: yorug’lik manbai (He-Ne laser) A’: mavhum yorug’lik manbai a: A bilan A’ orasidagi masofa L: yorug’lik manbai A yoki A’ bilan ekran


2-Rasm. A va A’ yorug’lik manbalarining H linza orqali yarim shaffof ekranda akslanishi A: yorug’lik manbai (geliy-neon lazer) A’: mavhum yorug’lik manbai H: aks ettirish linzasi a: A bilan A’ orasidagi masofa B: ekranda A bilan A’ yorug’lik manbalari orasidagi masofa. g: obyekt masofasi = linzadan A va A’ gacha masofa. b: tasvir masofasi = ekrandan H linzagacha masofa. R: ko’zgu
1-Rasmga ko’ra, yorug’lik manbai A ning mavhum tasviri A’ ko’zguda lazer nurining akslanib qaytishi orqali yuzaga keladi. To’g’ri va qaytgan nurlar proyeksion ekranda interferensiyalanadi. To’lqin intensivligining maksimumlari doimo A dan A’ gacha masofada nurlar yo’li orasidagi farq Δs, to’lqin uzunligiga λ karrali bo’lgan joyda
joylashadi. Katta L masofalarda ikki qo’shni maksimumlar (yoki minimumlar) orasidagi masofa d uchun quyidagi munosabat o’rinli:
(1)
a: A bilan A’ yorug’lik manbalari orasidagi masofa
d: ikkita maxsimum orasidagi masofa
L: ekran bilan A yoki A’ yorug’lik manbai orasidagi masofa
λ: to’lqin uzunligi
A yorug’lik manbai bilan A’ mavhum yorug’lik manbai orasidagi a
masofa oddiy optik qurilmada aniqlanadi.


Xavfsizlik bo’yicha eslatma
Agar instruksiyada keltirilgan mos punktlarga amal qilinsa, geliy- neonli lazer bilan tajriba o’tkazish xavfli emas. Hech qachon bevosita to’g’ri yoki akslangan lazer nuriga qaramang. Hech qaysi kuzatuvchi ko’zining qamashganligini sezmasligi kerak.



Download 13,47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   45




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish