Samarqand davlat universiteti filologiya fakulteti mumtoz adabiyot tarixi kafedrasi



Download 2,21 Mb.
bet19/121
Sana30.03.2022
Hajmi2,21 Mb.
#519481
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   121
Bog'liq
O'AT majmua 2021-2022 (4)(1)

Mujarrad muqayyyad qofiya. Uning ikki ko‘rinishi mavjud bo‘lib, birinchi ko‘rinishida raviy cho‘ziq unlidan iborat bo‘ladi va unda shu cho‘ziq unlidan boshqa biror harf ishtirok etmaydi.

Masalan:
Ko‘zung ne balo qaro bo‘lubtur,
Kim jonga qaro balo bo‘lubtur.
(G‘aroyib us-sig‘ar, 161-g‘azal)
Bunda “qaro” va “balo” so‘zlaridagi “o” raviysi cho‘ziq unli bo‘lib, qofiyadosh so‘zlar shu harf bilan yakunlangan.
Mujarrad muqayyad qofiyaning ikkinchi turida raviy undosh bilan yakunlanib, undan oldin qisqa unli keladi. Bunda qisqa unli tavjih deb yuritiladi.
Masalan:
Yor holidin menga vahkim xabar yo‘qtur bu kun,
Bu jihatdin aqlu hushumdin asar yo‘qtur bu kun.
(Favoyid ul-kibar, 485-g‘azal)
Bunda “xabar” va “asar” so‘zlari qofiyadosh bo‘lib, “r” undoshi raviy, undan oldingi “a” qisqa unlisi tavjih bo‘lib hisoblanadi. Qofiya raviy harfi bilan yakunlanyapti va shu orqali mujarrad muqayyad qofiya vujudga kelyapti .

  1. Mujarrad mutlaq qofiya. Uning ham bir necha turlari bo‘lib, raviy harfidan keyin keluvchi harflar: vasl, xuruj, mazid va noira bilan bog‘liq holda vujudga keladi (ushbu harflar orasida keluvchi qisqa unlilar: majro va nafoz nomlanishda e’tiborga olinmaydi). Navoiy g‘azaliyotida mujarrad mutlaq qofiyaning quyidagi turlari qo‘llanilgan:

  1. Vaslli mujarrad mutlaq qofiya - raviydan keyin vasl (q.) harfining kelishi orqali yasaladi. Masalan:

Necha yilda qilmadi ko‘nglumga ishqi shiddati,
Ulcha qildi xasta jong‘a necha kunluk furqati. -
(Navodir ush-shabob, 587-g‘azal)
baytida “shiddati”, “furqati” so‘zlari qofiya, “t” - raviy, undan oldin to‘rgan “a” harfi - tavjih, raviydan keyin to‘rgan cho‘ziq “i” unlisi vasl hisoblanadi.


  1. Download 2,21 Mb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   121




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish