Samarqand davlat universiteti filologiya fakulteti mumtoz adabiyot tarixi kafedrasi



Download 2,21 Mb.
bet17/121
Sana30.03.2022
Hajmi2,21 Mb.
#519481
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   121
Bog'liq
O'AT majmua 2021-2022 (4)(1)

1. Raviy (ar.) - yukni tuyaga bog‘laydigan arqon. Qofiyadosh so‘zlar o‘zagi yo negizi so‘ngida aynan takrorlanib keluvchi cho‘ziq unli yoki undosh harf. Mumtoz poetikaga doir manbalarda qofiyaning asosini tashkil qiluvchi va takrorlanishi shart bo‘lgan harf sifatida tilga olinadi. Mumtoz qofiya talabiga ko‘ra, qofiyadosh so‘zlar o‘zagi oxirida kelgan qisqa unli raviy bo‘la olmaydi, bunday hollarda undan oldin to‘rgan undosh harf raviy hisoblanadi. Masalan, Alisher Navoiyning Sham ’dekqomatuyuzsham ’iilajonona,
Qildi o‘rtarga ko‘ngullar qushini parvona. -
deb boshlanuvchi g‘azalida qofiyadosh so‘zlar (jonona - parvona) oxiridagi qisqa “a” unlisi emas, balki undan oldin to‘rgan “n” undoshi raviydir.
1. Ta’sis (ar.) - asoslash. Raviy harfidan oldin bir harakatli undosh joylashgach, shu undoshdan oldin keladigan cho‘ziq “o” unlisi. Mumtoz poetika talabiga ko‘ra, faqat “o” unlisi ta’sis vazifasini bajarishi mumkin. Masalan, “moyil - hamoyil”dagi “o” unlisi ta’sis hisoblanadi. Ta’sis qatnashgan qofiya turi muassas qofiya (q.) deb yuritiladi.
1. Daxil (ar.) - oraga kiruvchi. Ta’sisdan keyin keluvchi birinchi undosh harf. Daxil ko‘p hollarda takrorlanadi, ba’zan esa takrorlanmasdan, ikki turli xil undosh daxil bo‘lishi mumkin. Masalan, “tojir -musofir”da “j” va “f” undoshlari daxildir (qarang: muassas qofiya).

  1. Ridf (ar. ) - mingashish, izma-iz ergashish. Raviy harfidan oldin keluvchi cho‘ziq unli harf. Mumtoz poetikaga doir manbalarda uning ikki turi keltiriladi:

  1. ridf asliy (asosiy ridf) yoki ridfi mufrad (yakka ridf)- raviydan oldin keluvchi cho‘ziq unli harf. Masalan, “jon - rayhon”da “o” unlisi ridfi asliydir.


  2. Download 2,21 Mb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   121




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish