Samarqand davlat universiteti biologiya fakulteti odam va hayvonlar fiziologiyasi va biokimyosi kafedrasi

Shartli reflekslar
Shartli reflekslar shartsiz reflekslar asosida paydo bo‘ladi. Ular hayvonning individual hayoti davrida vujudga keladi, ya’ni uning refleks yoyi hayvon tug‘ilganda mavjud bo‘ladi. Shartli reflekslar hayvonning individual hayoti davomida orttiriladi va organizm hayot faoliyatini doimo o‘zgarib turadigan atrof-muhit sharoitiga moslashishini ta’minlashda muxim rol o‘ynaydi (2.1 – 2.3 - rasmlar). Muhit omillarining o‘zgarish diapazoni qancha kichik bo‘lsa, hayvon xulq-atvori shunchalik ko‘p darajada, ajdodlari genotipida «yozilgan» tajribaga suyanishi mumkin. Aksincha, atrof-muhit qanchalik o‘zgaruvchan bo‘lsa, tur vakillari tajribasining pragmatik qimmati shunchalik kam va shaxsiy-individual tajriba orttirishga bo‘lgan zarurat shunchalik ko‘p darajada oshadi. Individual tajriba turli yo‘llar bilan orttiriladi, ularning asosida tirik organizmlarni o‘rganishga bo‘lgan umumiy qobiliyati yotadi. Bu esa, organizmni muhit xususiyati – o‘rganish elementlarini ma’lum muddatga xotirada saqlab qolish xususiyati tufayli amalga oshadi.