Samarqand davlat universiteti biologiya fakulteti botanika kafedrasi

31-rasm. Beda poyasining ko‘ndalang kesmasi (Medicago sativa). 
A. 9 – o‘zak; 10 – o‘tkazuvchi nay boylamlari; 11 – epiderma; 12 – birlamchi po‘stloq;  
B. 1 – nay boylami o‘rtasidagi kambiy; 2 – ksilema; 3 - nay boylamli kambiy;  
4 – birlamchi floemaning tolalari; 5 – og‘izchalar; 6 – floema; 7 – kollenxima;  
8 – parenxima.  

---

 
82 
Kambiy  bo‘linishidan  hosil  bo‘lgan  ikkinchi  qavat  hujayralari  doimiy  to‘qimalariga 
aylanmaguncha kambiy hujayralari tuzilishiga o‘xshab ketadi. Shu sababli bu hujayralar qavatini 
kambiy zonasi deyiladi. 
Haqiqiy  kambiy  faqat  bir  qavat  hujayralardan  tashkil  topadi  va  o‘simlik  poyasida  100 
minglar yillar davomida saqlanib qolishi mumkin. 
Ikkilamchi ksilemani yog‘ochlik floemani lub etib atash odatlangan va keyin hosil bo‘lgan 
yog‘ochlik  oldini  hosil  bo‘lganlariga  nisbatan  markazdan  uzoqda,  lub  esa  aksincha  yoshlari 
markazga yaqin joylashadi. 
Poyaning yo’g‘onlashishiga ko‘ra yog‘ochlik hajmi kattalashadi va uning yuzasida kambiy 
qavati  ham  cho‘ziladi.  Shu  sababli  vaqti-vaqti  bilan  kambiyning  initsial  hujayralari  ham  radial 
yo‘nalishda bo‘linadi. 
Kambiy  qavatida  uzun  hujayralardan  tashqari  qisqa  initsial  hujayralar  gruppasi  ham 
bo‘ladi.  Bu  initsial  hujayra  yog‘ochlik  tolasi  nurlarini  hosil  qiladi.  Bu  gruppa  hujayralar  uzun 
initsiallarning  har  yilda  ko’ndalangiga  bo‘linish  natijasida  hosil  bo‘ladi.  Qisqa  initsial  hujayra 
bo‘linib radial joylashgan parenximatik hujayra qavatini hosil qiladi bunga  yog‘ochlik deyiladi 
(32-rasm).