Samarqand davlat tibbiyot instituti

Kell tizim guruhi.
 
Ushbu tizim uchta antigenlar juftligi bilan keltirib 
o’tiladi. Eng katta immunogen faollik Kell (K) va Chellano (k) 
antigenlariga xosdir. Kell tizimi antigenlari homiladorlik jarayonida 
organizmda sensibilizatsiya (o‘ta ta’sirchanlik) holatini keltirib chiqarishi 
va gemotransfuziya bilan bog’liq asoratlarning rivojlanishiga hamda 
chaqoloqlarda gemolitik kasallikning vujudga kelishiga sabab bo‘lishi 
mumkin. 
Lyuteran tizimi
. 
Bir necha marotaba gemotransfuziya amaliyotini 
boshidan o’tkazgan, qizil teri sili bilan kasallangan bir bemorning qon 
zardobida bir necha antitanachalar aralashmasi aniqlangan. Lyuteran 

---

K.M. Abdiyev, U.D. Dadajanov, A.G. Madasheva
45 
ismli donorning eritrositlarida muqaddam ma’lum bo‘lmagan va 
retsipiyentning kasallikka qarshi immunitetga ega bo‘lishiga yordam 
bergan antigen aniqlangan. Ushbu antigen 
Lu α
harflari bilan belgilangan. 
Bir necha yildan so‘ng esa ushbu tizimga xos ikkinchi antigen aniqlanib, 
u 
Lu b 
harflari bilan belgilangan. Ularning uchrashi 
- Lu α -
0,1%, 
Lu b -
99,9%. Anti-
Lu
b
antitanachalari izoimmun bo‘lib, bu chaqoloqning 
gemolitik kasalligi kelib chiqishida ushbu antitanachalarning ahamiyati 
borligi haqidagi xabarlar bilan ham tasdiqlanadi. Lyuteran tizimidagi 
antigenlarning klinik ahamiyati uncha katta emas. 
Kidd tizimi.
 
Kidd tizimidagi antigenlar va antitanachalar muayyan 
amaliy ahamiyatga ega. Ular chaqoloqlardagi gemolitik kasalliklarni yoki 
ushbu antigenlar bo'yicha nomuvofiqliklar bo'lganida, ko'p marta qon 
quyish natijasida transfuziyadan keyingi asoratlarning kelib chiqishiga 
sabab bolishi mumkin. Ushbu antigenlarning uchrashi 75%ga teng. 
Diego tizimi
.
1953-yil Venesueladagi Diegolar oilasida gemolitik 
kasallik asorati bo‘lgan bola tugulgan. Ushbu kasallikning kelib chiqish 
sabablarini o‘rganish jarayonida bolada muqaddam noma’lum bo‘lgan, 
keyinchalik Diego omili (Di) deb nom berilgan antigen aniqlangan. Olib 
borilgan tadqiqotlar natijasida 1955-yilda shu ma’lum bo‘ldiki, Diego 
antigeni irqiy bo’linishga xos bo‘lib, mongoloid irqqa mansub xalqlarda 
bo‘lar ekan. 
Daffi tizimi
. Ikkita antigen - 
Fy
α va 
Fy b
kabilardan tashkil topgan. 
Anti- 
Fy α
antitanachasi to‘liq bo‘lmagan antitanachalar qatoriga kiradi 
va Kumbs noto‘liq antiglobulin testida ko‘rinadi. Keyinchalik 
Fy b, Fy x, 
Fy
3
, Fy
4
, Fy
5
 
kabi antigenlar aniqlangan. Ularga duch kelish insonning 
irqiy mansubligiga bog‘liq bo‘lib, bu antropologlar uchun katta 
ahamiyatga ega. Negroid irqiy popu- latsiyalarida 
Fy α
antigenining 
uchrashi 10-25%, xitoylik aholi, eskimos, Avstraliya aborigenlari orasida 
- 100%, yevropoid irqiga mansub insonlarda esa 60-82% uchraydi. 
Dombrok tizimi
. 1973-yilda 
Do a
va 
Do b
antigenlari aniqlangan. 
Do a
omilining uchrashi 55-60% bo’lsa, 
Do b
omilining uchrash- 85-90%. 
Bunday duch kelish foizi sud-tibbiy ekspertizada otalikni aniqlashda 
ushbu serologik tizimni informativlik bo‘yicha 5-o‘ringa chiqaradi (rezus 
tizimi, MNSs, ABO va Daffidan keyin).