Samarqand davlat tibbiyot instituti

b) 
To‘g‘ridan-to‘g‘ri bo’lmagan qon quyish
. 
To’g’ridan- to’g’ri 
bo’lmagan qon quyish - bu gemotransfuziyaning asosiy usulidir. U 
amalga oshirish osonligi va oddiy texnik ta’minotni talab qilishi bilan 
ajralib turadi. Unda donorning infeksiyalanish imkoni va donorning qon 
quyishdagi ishtirokidan kelib chiquvchi salbiy ta’sir istisno qilinadi. 
Shunisi muhimki, ushbu usul orqali ko’p miqdordagi donorlik 
qonini oldindan tayyorlab qo’yish va keyinchalik undan ham rejali, ham 
shoshilinch zarur hollarda foydalanish imkonini beradi. 

---

O’quv qo’llanma 
84 
Bunda qonning tayyorlanishi maxsus flakonlarda (paketlarda) 
konservantlar qo’shilib, rejali tartibda qon quyish stansiyalarida 
(bo‘linmalar) amalga oshiriladi. Tayyorlab, muayyan sharoitlarda saqlab 
qo‘yilgan qon “qon banki” deb ataladigan va zarur hollarda 
foydalaniladigan qon resursini tashkil qiladi. 
Shu bilan birga ushbu usulni quyidagi bir qator salbiy jihatlari ham 
mavjud: saqlash mobaynida qon va uning tarkibiy qismlari tarkibidagi 
ayrim qimmatli davolash xususiyatlarini yo’qotadi, konservantlarning 
qo’shilishi esa retsipiyentda muayyan asoratlarni keltirib chiqarishi 
mumkin. 
v) 
Ayirboshlab qon quyish
. 
Qon va uning tarkibiy qismlarini 
ayirboshlab quyishni davolovchi shifokor, qon quyish bo‘linmasi yoki 
davolovchi shifokor, jarrohlik amaliyoti chog’ida esa jarrohlik 
amaliyotida yoki narkoz berishda bevosita ishtirok etmaydigan jarroh 
yoki anesteziolog amalga oshiradi. Asosan bunday holatlarda to‘g‘ridan-
to‘g‘ri bo‘lmagan usulda saqlab qo‘yilgan qonni quyish qo'llaniladi. 
Bunda gemotransfuziyani o’tkazadigan shifokor muayyan talablarni 
bajarishi lozim. 
13-rasm. 
Qon quyishda shifokor harakati.