Samarqand davlat tibbiyot instituti

 

---

K.M. Abdiyev, U.D. Dadajanov, A.G. Madasheva
39 
2. Transfuziologiyaning umumiy masalalari 
Zamonaviy klinik tibbiyotining muvaffaqiyatlari bemorlarni 
davolashning turli bosqichlarida transfuziologiya usullarini joriy qilish 
bilan bevosita bog‘liqdir. 
Transfuziologiya
(transfusio - quyish. aralashtirish; logos — 
ta’limot) - tibbiyot fanining yaxlit qon va uning tarkibiy qismlari, 
shuningdek qon o’rnini bosuvchi suyuqliklar va boshqa vositalarni quyish 
orqali qonning morfologik tarkibiga maqsadli ta’sir kor'satish yo’li bilan 
birga tana a’zolari ish faoliyatini boshqarish haqidagi ta'limotdir. 
Asosiy transfuziya vositalari sifatida quyidagilarni ko‘rsatish 
mumkin: 
■ qon va uning tarkibiy qismlari (eritrosit, leykosit va trombosit 
shaklli elementlari, qon plazmasi). Qon va uning tarkibiy qismlarini 
quyish gemotransfuziya deyiladi; 
■ qon о‘rnini bosuvchi suyuqliklar - qonning faoliyatidagi buzilgan 
yoki yo‘qotilgan funksiyalari o’rnini to’ldirishga qaratilgan shifobaxsh 
eritmalardir. 
Transfuziologiyada, shuningdek miyelotransplantatsiya (suyak 
iligini ko‘chirib o‘tkazish) masalalari ham o‘rganiladi. Ushbu usul 
gemoblastozlar (qon hosil qilish a’zolarining xavfli o’smalari) va qon 
hosil bo‘lish funksiyalarining turlicha buzilishlarini davolashga 
qaratilgandir. 
Transfuziologiya xizmatlarining tashkil etilishi.
 
Transfuziya 
xizmati davolash muassasalarini qon, uning tarkibiy qismlari va o’rnini 
bosuvchi moddalar bilan ta’minlash borasida faoliyat yurituvchi maxsus 
tashkilotlar tarmog‘idan iborat.
 
O‘zbekiston Respublikasida transfuziologiya xizmati tarkibiga 
Fanlar akademiyasining Gematologiya ilmiy markazi, Sog‘liqni saqlash 
vazirligining ilmiy-tekshirish institutlari, shuningdek tibbiy sanoat ishlab 
chiqarishi tashkilotlari, qon quyish stansiyalari va bo‘linmalari kiradi.