Samarqand davlat tibbiyot instituti

Eritrositlarning ferment guruhlari
. 1963-yildan e’tiboran inson 
qoni eritrositida ko‘plab genetik polimorfli ferment tizimlari aniqlandi. 
Ushbu kashfiyotlar nafaqat inson qon guruhi umumiy serologiyasining 
rivojlanishida, balki, bundan tashqari, sud- tibbiy ekspertizasida yuzaga 

---

O’quv qo’llanma 
46 
kelgan bahsli otalik masalasini hal qilishda ham katta ahamiyatga ega 
hisoblanadi. Eritrositlar ferment tizimlariga quyidagilar kiradi: 
fosfatglukomutaza, adenozindezaminaza, glutamat-piruvat-transaminaza, 
esteraza-D va boshqalar. 
5. Leykositlar antigenlari 
Leykotsitlar membranasidagi antigenlar eritrositlar antigenlari bilan 
o‘xshash, shuningdek, ushbu hujayralar uchun maxsus leykotsitlar 
antigenlari deb nomlanuvchi antigen komplekslari mavjud. Leykotsitlar 
antigenlari guruhlari haqida ilk ma’lumotlarni 1954-yilda fransuz 
tadqiqotchisi J. Dosse aniqlagan. Birinchi bo‘lib yevropaliklarning 50% 
da uchrovchi leykositlar antigeni aniqlangan. Ushbu antigen 
“Mak”
deb 
nomlangan. Hozirgi paytda 70%ga yaqin leykositlar antigenlari ma’lum 
va ular uch guruhga bo‘linadi: 

leykositlar umumiy antigenlari 
(HLA - Human Leycocyte 
Antigen); 

polimorf-yadroli leykositlar antigenlari; 

limfositlar antigenlari. 
a) HLA tizimi.
 
HLA tizimi mavjud tizimlar orasidan eng katta klinik 
ahamiyatga ega tizim hisoblanadi. U o‘z ichiga 120 tadan oitiq 
antigenlarni oladi. Faqatgina ushbu antigen tizimi bo‘yicha qon 
guruhlaridagi 50 mln leykosit guruhlari ma’lum. HLA-antigenlari 
universal tizim hisoblanadi. Ular limfositlarda, polimorf-yadroli 
leykositlarda 
(granulositlarda), 
monositlarda, 
trombositlarda, 
shuningdek, buyrak, o‘pka, jigar, ilik va boshqa to‘qima hamda a’zolarda 
uchraydi. Shu munosabat bilan ushbu antigenlar yana