Samarqand davlat tibbiyot instituti. Mavlyanov f. Sh., MAVLYANOV Sh. X., Xayitov u. X. Tibbiyot kasbiga kirish

Urologiya (siydik yo’l kasalliklari) bo’limidagi bolalarni operatsiyaga 
tayyorlash. 
Siydikni tekshirish uchun yig’ish zaruriy chora bo’lib, xodimdarining ish 
jarayonida katta o’rin egallaydi. Siydikni tekshiruvga yig’ish qoidalari quyidagidan 
iborat. 
Bolaning jinsiy a’zolari toza bo’lmogi kerak. O’g’il bolaning jinsiy a’zolarini 
tozalash uchun sunnat qilinmagan bo’lsa, jinsiy a’zoning terisi tana tomonga suriladi 
va ochilgan kallachasi iliq suvda bir parcha bint yoki paxta bilan yuviladi. Shundan 
keyin maxsus toza idishga bolani siydirib, siydikni tekshirish uchun laboratoriyaga 
yuborish mumkin. Sunnat qilingan bolalarning jinsiy a’zosi iliq suvda paxta bilan 
yuviladi, terisini surishga hojat yo’q. 
Qiz bolani oralig’i iliq oqar suvda yuviladi. Yuvuvchi qo’l faqat bir 
yo’nalishda chov supachasidan to’g’ri ichak teshigi tomon harakat qilishi kerak. Аgar 
kichik jinsiy lablarda bezlar ishlab chiqadigan oqsarg’ish rang modda to’plangan 
bo’lsa, uni furatsilin eritmasi bilan tampon yordamida yuvib tozalash kerak. Shundan 
so’ng qiz bola toza yuvilgan tuvakga o’tkazib siydiriladi va siydik maxsus idishga 
solinib tekshirish uchun yuboriladi. 
Siydikning umumiy tekshiruvi eng oddiy bo’lib, biz bunda buyraklarning 
quyuqlantirish xususiyati, siydikning miqdori va siydik yo’llarining yallig’lanish 
alomatlarini ko’rishimiz mumkin. Yallig’lanish jarayonining rivojlanish darajasini 
aniqlash uchun siydik cho’kmasini miqdoriy tekshiruv uslublari qo’llaniladi. 
 
Nechiporenko usuli. 
Siydik yuqorida aytilgandek yig’iladi. Sog’lom 
bolalarni 1 ml siydigini cho’kmasida 0-2000 leykotsit va 0-1000 eritrotsit bo’lishi 
mumkin. 
 
Kаkovskiy-аddis usuli. 
24 soat ichida bolaning siydigi yig’iladi. Buning 
uchun ertalab birinchi marta bola siydigi tashlanadi, keyin vaqt belgilanib, 24 soatda 
bolani siydigi bir idishga yig’iladi va tekshiruvga yuboriladi. Shu siydikning 

---

58 
cho’kmasidagi qizil va oq qon tanachalarining soni aniqlanadi. Sog’lom bolada 0-2 
mln. oq qon tanachalari va 0-1 mln. qizil qon tanachalari bo’lishi mumkin» 
Tekshiruvni qisqartirilgan turida siydik 12 soatda yig’iladi va aniqlangan 
natijalar ikkiga ko’paytiriladi.