Samarqand davlat arxitektura qurilish instituti

 3. OITS DIAGNOSTIKASI. 
Robert Gallo ishlab chiqqan birinchi OITS testlari o„tkazila boshlandi. Ushbu 
test qonda IIV antitanachalarini topishga asosolangan. Ammo zararlangandan so„ng 4-
8 hafta ichida bu test salbiy javob beradi, chunki antitanachalar ishlab chiqish uchun 
immun tizimiga vaqt kerak. 
Qonda virus ishlab chiqqan oqsillar-antigenlarni topishga asoslangan testdan 
foydalanila boshlanib, bu test kasllikni boshlang„ich stadiyasida aniqlash imkonini 
berdi. 1 mm qonida SD4 limfotsitlari darajasi 200 hujayradan oshmagan inson IIV 
bilan zararlangan hisoblanadi. 
IIV bilan zararlangan insonning taqdiri uning qonida virusli RNK titrlariga 
bog„liq. Masalan, RNK da titrlar 30 000 dan ortiq bo„lsa, zararlanganlarning 70 % 6 yil 
ichida halok bo„ladilar, titr aniqlangandan so„ng hayotning davomiyligi o„rtacha 4,4 
yilni tashkil etadi. 
Hozirgi vaqtda IIV RNK titrini u 200 dan oshiq bo„lganda, 50 dan kam 
bo„lganda aniqlash usullari ishlab chiqilgan. Bemor qonida viruslar konsentratsiyasini 
aniq o„lchash davolash usulini tanlash va uning samaradorligini aniqlashda juda 
muhim ahamiyatga ega. 
Kasallikning rivojlanishi 
4. OITS ga HAMROH KASALLIKLAR. 
OITS bilan og„rigan bemorlar aynan IIV bilan zararlanganliklari uchun emas, 
balki hamroh kasalliklardan vafot etadilar. CHunki bemor organizmi kasalliklarga 
qarshi kurasha olmaydi ( kasallik qo„zg„atuvchilar tanada shuningdek, atrof-muhitda 

---

71 
bisyor bo„ladi). Hozirgi vaqtda shunday kasalliklarning 25 tasi ma‟lum. Ushbu 
kasalliklarning istalgan bittasi simptomlari bilinsa insonning OITS ga chalinganligi 
haqida shubha qilinadi. 
OITS ga Pneumocystis carinii zamburug„i qo„zg„otadigan pnevmoniya, bakterial 
pnevmoniya, sil kasalliklari hamroh bo„lishi mumkin. Erta simptomatik bosqichda 
zamburug„li va bakterial infeksiyalar meningit (OITS ga chalinganlarning 13 % 
kasallanadi) va boshqa kasalliklarni qo„zg„atishi mumkin. Kechki simptomatik 
bosqichda Micobacteriym avium bakteriyasi bezgak, anemiya, ich ketishi kasalliklarini 
qo„zg„aydi, bemor vaznini keskin yo„qotadi, ba‟zan asab tizimi ham ishdan chiqadi. 
OITS ga chalingan bemorlar orasida gerpes guruhi viruslari qo„zg„aydigan 
kasalliklar keng tarqalgan. Masalan, sitoligalovirus ko„zni zararlaydi va inson ko„r 
bo„lib qolishi mumkin. Ko„p bemorlarda saraton kasalliklari rivojlanadi.