12
1.2-Jadval
O’bekiston Respublikasida 1996-2000 yillarda atmosfera havosini
ifloslantiruvchi moddalarning chiqarib tashlash ko’lami
T/r
Yillar
Aholi soni (ming
nafar hisobida)
Tashlanayotgan
ifloslantiruvchi moddalar
(ming tonna hisobida)
Chiqindilar
ko’lami (kg/bir
odam hisobiga)
1
1996
23007,2
2173,7
94,5
2
1997
23560,5
2344,1
99,5
3
1998
24953,9
2120,5
88,5
4
1999
24582,8
2220,9
90,3
5
2000
24650,4
2267,5
92,0
1.3-Jadval
Atmosfera havosining ifloslanishining me’yor konsentratsiya chegarasi
T/r
Ifloslantiruvchi
moddalar
Atmosfera havosini zaharli moddalar bilan
ifloslanishining me’yoriy chegarasi (mg/m
3
)
Bir
martalik
Bir kecha-
kunduz
Oylik
Yillik
1
Chang
0,5
0,35
0,2
0,15
2
Korbonat angidrid
5,0
4,0
3,5
3,0
3
Oltingugurt (IV)
oksidi
0,5
0,2
0,1
0,05
4
Azot (II) oksidi
0,085
0,06
0,05
0,04
5
Azot (IV) oksidi
0,6
0,25
0,12
0,06
6
Fenol
0,01
0,007
0,005
0,003
7
Vodorod ftorid
0,02
0,011
0,008
0,005
13
Ular atmosfera havosini muxofaza qilishning chora-tadbirlarini ishlab
chiqarishda unga moddiy, ma’naviy, siyosi, intelektual, uslubiy manbalarni
safarbar qilish lozim va bu borada respublikamiz aholisini atmosfera havosi
ifloslanishi bilan bog’liq bo’lagan ko’lamda sog’liqni muxofaza qilish borasida
ko’pgina ishlar qilinganligini ta’kidlaganlar. Jumladan Respublika sog’liqni
saqlash Vazirligi tomonidan atmosfera havosini ifloslantirilishining eng yuqori
konsentrasiyasi belgilab qo’yilganligi ko’rsatilgan (1.3-jadval).
Xullas atmosfera havosi tozaligini ta’minlashda quyidagi talablarga rioya
qilish shartligi aytilgan:
1.
Atmosfera havosini ekologik - huquqiy muxofaza qilish maqsadida ushbu
muammolarning huquqiy tartibi bilan bog’liq ilmiy ishlarni rivojlantiruvchi
qonunchilik tizimini kuchaytirish;
2.
Transport vositalarining atmosferani ifloslantirish bilan bog’liq nazoratni
qattiq kuchaytirish;
3.
Fuqarolar o’rtasida ekologik qonunlarni kengroq targ’ib qilish;
4.
Barcha tashkilotlar, korxonalar va muassasalar faoliyatida ekologik ekspertiza
o’tkazish tartibi va talabini kuchaytirish lozim.
2003 yilda ilk bor o’zbekiston Respublikasining Oliy va o’rta maxsus ta’lim
vazirligi tomonidan oliy o’quv yurtlari uchun tavsiya etilgan A.Ergashevning
«Umumiy ekologiya» darsligi bosmadan chiqdi. Unda ekologiya fanining tarixi,
vazifalari, iqlim omillari va uning tirik organizmlarga turli-tuman ta’sir etishi,
o’simlik va hayvonlarning hayotiy shakllari, inson ekologiyasiga, zamonaviy
ekologik muammolar va ularning yechimiga oid chora-tadbirlar nazariy asoslangan
va yetarli ma’lumotlar orqali talabalarga tushunarli qilib bayon etilgan.
R.Egamberdiyev, R.Eshchanovlarning [26] O’zbekiston Respublikasi Oliy
va o’rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan universitetlar va pedagogik oliy o’quv
yurtlarining talabalari uchun darslik sifatida tavsiya etilgan kitobida
sayyoramizning
havo
qobig’iga, uni ifloslantiruvchi manbalar, uning
Do'stlaringiz bilan baham: |