Самарљанд шаќри атмосфераси, уни ифлослантирувчи манбалар ва олдини олиш чора тадбирлари

45 

 
Is gazining o’rtacha yillik miqdori Samarqand shahrida 1996-1997 yillarda 
0,43% dan 2% gachani tashkil etgan bo’lsa, 1998 yilda bu ko’rsatkich 2,09% ga 
yetgan. 
2002 yilning noyabr oyida is gazining o’rtacha miqdori 2,22% ga oshgan. 
Bu ko’rsatkich ruxsat etilgan miqdordan (REM) 1,8 marotaba ko’pdir. 
«Prezident» mexmonxonasining qarama - qarshi tamonidan universitet 
xiyobonining hozirgi Tabiiy fanlar fakultetiga qarab kesib o’tuvchi chorraxaning 
2002 yilda ochilishi munosabati bilan butun xiyobon bo’ylab, avtomashinalarning 
xarakati 2-3 marotabaga oshdi. Bu esa xiyobon atrofida atmosferaning o’ta 
yomonlashishiga olib keldi. Xiyobonda o’sadigan ko’pgina o’simliklarning 
qurishini, xatto xiyobonda o’sadigan ko’pgina o’simliklarning kech kuzda va 
qishda ushbu ulkan daraxtlar ustidan panoh topayotgan qushlarning bu yerga 
umuman kelmay qo’yganini ko’rsatish mumkin. Shunday ekan endilikda esa, is 
gazining miqdori yana 3-4 marotaba oshganligiga hyech kimda shubha 
tug’dirmaydi, chunki shaharda xozirgi kunda qatnayotgan avtomashinalar soni 100 
mingdan oshib ketgan. 
Agar 1987 yilda Samarqand shahrida har bir 5 kishiga 1 avtomobil to’g’ri 
kelgan bo’lsa, endilikda esa shahar aholisining har 5 tasidan 2-3 nafari mashina 
haydamoqda. 
Respublikamizda 1997 yildan 2001 yilgacha xarakatlanuvchi manbalarning 
xususan shaxsiy avtomashinalar va yuk tashuvchi mashinalarning sonining oshishi 
natijasida tashqi muhitga atmosferaga tashlanuvchi moddalarning miqdori 1,54 
mln. tonnadan oshganligi kuzatilgan.
2005 yilda Davlat avtomobil nazorati bilan birgalikda o’tkazilgan «Toza 
havo» tadbirida 33156 ta avtotransport vositalari tekshiruvdan o’tkazildi. Tadbir 
davomida yo’llarda 22404 ta, avtokorxonalarda 10375 ta, mashina traktor 
parklarida 377 ta avtotransport tekshirildi va 4608 ta avtotransportlardan 
chiqayotgan chiqindi miqdori GOST me’yoridan ortiq ekanligi aniqlandi. Ushbu 
tadbirning I-II bosqichlari to’g’risida viloyatning ommaviy axborot vositalari 

---