Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

Резус фактор.
Бу фактор биринчи марта 1941-йилда немис олими 
Ландтейнер томонидан Макакус Резус деган маймун қонида топилган ва 
шундай ном берилган. Кишилардан 86% ининг қонида резус-фактор борлиги, 
14% ида эса бу фактор йўқлиги аниқланган. Резус-факторли кишилар резус 
мусбат кишилар (Рh+), резус факторсиз кишилар резус-манфий кишилар (Рh-) 
деб аталади. Резус - фактор эритроцитларда бўлади, жинсга ва ёшга боғлиқ 
бўлмайди, у эритроцитларнинг агллютиногенлари билан боғланган эмас. 
Агллютиногенларга қарма-қарши ўлароқ, зардобда резус-фактор агглю-
тининлари ёки антителалари йўқ. 
Бу фактор шунинг учун амалий жиҳатдан аҳамиятлики, резус манфий 
кишиларга резус мусбат кишиларнинг қони қуйилса гемолиз (эритро-
цитларнинг емирилиши)рўй беради. Гемолиз рўй беришига сабаб шуки, бунда 
резус манфий кишиларнинг қонида махсус антителолар ҳосил бўлади. 
Ҳомиладорлик даврида эритроцитларнинг баъзан гемолизга учраб анемия рўй 
бериши, сўнгра ҳомиланинг нобуд бўлиши ана шу факторга боғлиқ. Янги 
туғилган болаларнинг гемолитик касаллиги ҳам резус-факторга боғлиқ. Бунда 
она қони резус манфий, ҳомила қони эса резус мусбат бўлади. Аммо 10% 
ҳолларда она қони ҳам, ҳомила қони ҳам резус мусбат бўлади-ю, гемолитик 
анемия рўй бермайди. Резус-факторларнинг типлари мос келмаса, шундай 
бўлиши мумкин. Резус-фактораинг уч типи борлиги аниқланган. Бу типлар 
лотинча Д, C, Е ҳарфлари билан белгиланади. Туғруқ вақтида қон қуйганда шу 
факторни ҳисобга олиш айниқса муҳимдир. 
Талоқ.
Бу ички орган бўлиб, чап қовурғалар остида жойлашган. Унинг 
оғирлиги катта одамда 140-200 г. Талоқ қон ҳосил қилувчи орган, яъни бу ерда 
лимфоцитлар ҳосил бўлади. Улар организмга кирган микробларни ютиш хусу-
сиятига эга. Демак, талоқ организмни юқумли касалликлардан ҳимоя қилиш 
вазифасини бажаради. Бундан ташқари талоқда ортиқча қон заҳира ҳолида 
сақланад. Шу билан бирга бу ерда ҳаёт тугаган эритроцит ва лейкоцитлар 
емирилади.