Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

Rejalashtirish, nazorat va qaror qabul qilish harajatlari 
Harajatlarni tasniflash faoliyatirejalashtirish, nazorat va qaror qabul qilish kabi tashkiliy boshqaruv 
funksiyalariga ko`ra tartibga solinishi mumkin. Bu boshqaruvga bo`lgan ehtiyojga bog`liq. Rejalashtirish 
va nazorat funksiyalaringn harajatlar tasnifi 10.1 Jadvalga ko`rsatilgan boshqaruv tomonidan ko`tarilgan 
savollar orqali aniqlanadi. 
Rejalashtirish savollari 
Mos harajat tasnifi 
Ma`lum davrda baholashda o`zgaruvchan 
harajatlarning samarasi nima? 
O`zgarmas va o`zgaruvchan harajatlar 
Ma`lum joylashuvda operativ harajatlarni 
rejalashtirish nima? 
Asosiy joylashuv va bo`linishga bevosita va bilvosita 
bog`liq harajatlar 
Nazorat savollari 
Mos harajat tasnifi 
Operativ rejalashtirishda har bir mahsulot 
uchun harajatlar mavjudmi? 
Asosiy joylashuv va bo`linishga bevosita va bilvosita 
bog`liq harajatlar 
Inventarizatsiya to`g`ri qo`yilganmi? 
Davriy harajat va mahsulot tannarxi 
26
Wan Madznah Wan Ibrahim va Mohd Rizal Palil “Fundamentals of business accounting” Oxford university Press, 2014; 
198 bet. 

---

174 
Qaror maqsadi uchun, asosiy urg`u qaratilishi kerak bo`lgani bu harajat ahamiyatliligi bo`lib, qaror qabul 
qilish jarayoni davomida harajatlar hisobga olinishi kerak bo`ladi. 
Na`muna 10.4 
Bert Pt Ltd korxonasi yillik 4000 eshik to`liq imkoniyati bilan yog`och eshiklar ishlab chiqaradi. Ishlab 
chiqarish harajatlari quyida keltirilgan:
27
1.
Zavodning bevosita mehnat haqi 
$94400 
2.
Reklama 
$40000 
3.
Zavod nazorati 
$32000 
4.
Zavodning mol-mulk solig`I
$2800 
5.
Savdo foizilari 
$40000 
6.
Zavod sug`urtasi 
$2000 
7.
Offis jihozlarining eskirishi
$3200 
8.
Zavod uskunalarining lizingi
$9600 
9.
Zavodning bilvosita materiallari 
$4800 
10.
Zavod binasining eskirishi 
$8000 
11.
Offis ta`minoti 
$2400 
12.
Ma`muriy ishchilar ish haqi
$32000 
13.
Bevosita materiallar
$75200 
14.
Maishiy xizmat (zavod 75%, ma`muriy 30%) 
$16000