Самарқанд қишлоқ ХЎжалик институти ветеринария факултети

пласента ѐки бола ўрни
дейи-либ, пласента ҳосил 
бўлиши билан харионнинг барча юзаси ѐки айрим қисмлари нотекис бўлиб, 
шу жойларда сўрғичлар ҳосил бўлиб, сўрғичлар бачадонни тег-ишли 
чуқурча(крипта)ларига кириб туради. 
От ва чўчқалар харионининг барча юзасида ворсинкалар ҳосил бўлиб, 
ворсинкалар бачадон шиллиқ пардасига тегиб туриб, бачадон шиллиқ 
пардасидан ажралган ембриотроф модда (бачадон сути) шу ворсинкалар 
орқали бола органи-змига ўтади ва ембриотрофли ѐки 
епителиохорионли 
пласента 
дейилади. Бу ҳайвонлар ҳамиласи бўғозликнинг барча даврларида 
ембриотроф моддалар билан озиқаланиб, харион билан бачадон шиллиқ 
пардасининг епителийси оралиғидаги бўшлиқ доим шу модда билан тўлиб 
туради.
Кавш қайтарувчи ҳайвонлар харионининг баъзи қисмлари ўзгариб, 
қолган қисми силлиқ бўлади. Шу ўзгарган жойда ҳосил бўлган ворсинкалар 
бир тутам бўлиб туташиб 
кателидонлар 
дейиладиган тузилма ҳосил қилади. 
Кателедонлар бачадон шиллиқ пардаларининг юзасидаги-карункулаларга-
махсус чуқурчаларга кириб туради. Демак, кавш қайтарувчи ҳайвонлар 
плосентаси кўп бўлакли бў-либ, бачадон шиллиқ пардаси епителийсини 
йўқатиб, хорион ворсинкалари бириктирувчи тўқима билан тўғридан - тўғри 
туташиб она қон томирларига анча яқинлашганлиги туфайли
десмохориал 
пласента дейилади. 
 
Йиртқич, кемирувчи ҳайвонларда хорион ворсинкалари бевосита 
бачадон қон томирлар епителийсига туташиб, 
ендотелиохориал пласента
дейилади ва хомиласи аввал ембриотроф модда билан озиқланса ҳам, 
ворсинкалари бачадон қон томирлари билан туташгандан сўнг она қонидаги 
озиқ моддалар билан озиқалана бошлайди. Пласента мураккаб орган бўлиб, 
хомила ўзига керакли озиқаларни, кислородни пласента орқали олиб, ўзида 
ҳосил бўлган чиқинди моддалар ва карбанат ангидрид пласента орқали она 
организмига чиқарилади. Пласентада мураккаб биокимѐвий, ферментатив 
жараѐнлар ҳосил бўлади, яъни оқсил албумозларгача, ѐғлар ва углеводлар ўз 
таркибий қисмларига парчаланиб хомила организмида қайта синтезланади. 

---

185 
Пласентада 
Витамин А, В, С жамғарилиб-тўпланиб, турли 
моддалапрни танлаб ўтказади, яъни гормон, антитела енгил ўтиб, 
микроорганизмлар, паразит-лар, уларни заҳарлари ўтмай хомилани соқлайди. 
Бунга пласентани