Самарқанд қишлоқ ХЎжалик институти ветеринария факултети

албуминурия,
глюкозанинг сийдик таркибида чиқарилишига-
глюкозурия,
сийдик таркибида қон ажралишига 
гематурия 
ва инфексион, инвазион 
касалликлар даврида сийдикда гемоглобин учрашига
гемоглобинурия 
дейилади. Ажралиб чиқаѐтган сийдик ҳайвоннинг турига, жинсига, 
озиқаланиш ҳарактерига, жисмоний иш бажари-шига, организмнинг умумий 

---

163 
ҳолатига боғлиқ. Кўпчилик ҳайвонларнинг сийдиги тиниқ, сарғиш тусда 
бўлиб, сийдикнинг ранги ўз таркибидаги пигментларга (урохром, урабилин, 
истеъмол қилинаѐтган озиқа пигментларига) сийдикнинг миқдорига, 
консентрасиясига боғлиқ. Сийдик кўп ва тез ажралса. ранги оч сариқ бўлади, 
ҳайвон кўп терлаши ажралаѐтган сийдикнинг миқдорини камайтириб, 
консентрасияси ошса ранги тўқ сариқ тусга киради. Тоқ туѐқли ҳайвонлар 
сийдигида калсий карбонат кристаллари кўп бўлганлиги учун уларнинг 
сийдиги лойқароқ бўлади. 
Турли ҳайвонлар сийдигининг солиштирма оғирлиги турлича бўлиб, 
отлар-да 1,040, қорамолларда 1,032, қўйларда 1,042, чўчқаларда 1,013, итда 
1,025, мушукда 1,035, қуѐнларда 1,015 га тенг. 
Ичилаѐтган сув ажралаѐтган сийдикнинг солиштирма оғирлигини 
ўзгарти-ради. Осматик активмоддалар сийдик билан ажралганлиги учун 
сийдикнинг осмо-тик босими баланд бўлиб, 25-30 атмосферага тенг. 
Сийдик муҳит ҳайвон истеъмол қилаѐтган озуқаларнинг хилига ва 
тарки-бига, организмнинг ҳолатига боғлиқ бўлиб, ўтхўр ҳайвонларда 
ишқорий муҳитга ега рН 7,1-8,7 ўтхўр ҳайвонларда кўп оқсил истеъмол 
қилганлиги учун сийдик кислотали муҳитга ега рН 5,7-7,0 тенг. Аралаш 
озуқаланадиган ҳайвонларда истемол қилинган озуқа турига қараб ѐ ишқорий 
ѐ кислоталидир. Онасини емадиган бузоқлар сийдиги кислотали рН 5,7 
бўлиб, ѐши улғайган сари расионда ўсимлик маҳсулотлари кўпайиб, сийдик 
ишқорий муҳитга ўтади. Оғир жисмоний иш вақтида сийдикнинг 
кислоталиги ошади. 
Узлуксиз ҳосил бўлиб турган сийдик буйрак жомига қуйилиб, уни 
тўлдиргач жом қисқаради ва ички сийдик йўллари орқали сийдик қовуққа 
ҳайдалади. Ички сийдик йўлларид