Самарқанд қишлоқ ХЎжалик институти ветеринария факултети



Download 3,13 Mb.
Pdf ko'rish
bet197/268
Sana05.01.2023
Hajmi3,13 Mb.
#897834
1   ...   193   194   195   196   197   198   199   200   ...   268
Bog'liq
hajvonlar fiziologiyasi

нейрогуморал
йўл билан мунтазам 
бошқарилиб боради ва организмнинг еҳтиѐжига мослаштирилади. Озуқанинг 
ичакка чиқарилишига сабаб бўладиган рефлектор реаксия адашган нервни 
қўзғатади, натижада ўт пуфаги, ўт йўлларининг силлиқ мускул толалари 
қисқаради ва ўт йўлининг ичак деворига қуйилиш жойидаги сфинктер 
очилиб, ўт ичакка тушади. Симпатик нервнинг қўзғалиши пуфак деворининг 
бўшашишига ва сфинктернинг ѐпилишига олиб келади, натижада ўтнинг 
ичакка чиқарилиши тўхтайди. Ўтнинг рефлектор йўл билан ичакка 
чиқарилишида, пуфакнинг ўт билан нечоғли тўлганлиги ҳам катта рол 
ўйнайди. Жумладан, ўт пуфаки ўт билан қанча яхши тўлган бўлса, унинг 
деворидаги ресепторлар шунча тез таъсирланиб, ўт рефлектор йўл билан 
шунча тез чиқади. Ўт ҳосил бўлиши ва унинг чиқарилишига шартли 
рефлектор фаолият ҳам таъсир қилади. Жумладан, «ѐлғондакам 


398 
озиқлантириш» пайтида ўт ҳосил бўлиши ва чиқарилиши кучаяди. Одатдаги 
шроитда ҳайвоннинг озиқаланишига алоқадор хилма-хил таъсиротлар 
муносабати билан ўтнинг ичакка чиқарилишига ва ҳосил бўлишига оид 
шартли рефлекслар ҳосил бўлиб туради. Ўтнинг чиқарилиши шартли 
рефлектор равишда амалга ошиши билан бирга шартли рефлектор йўл билан 
тезда тормозланади ҳам. Масалан, овқат еб турган итга мушукни кўрсацак, ўт 
чиқарилиши рефлектор равишда таққа тўхтайди. Бунда симпатик нерв 
системасининг қўзғалиши ўт чиқарилишининг тўхташига сабаб бўлади.
Нерв системасидан ташқари ўт ҳосил бўлиши ва унинг ичакка 
чиқарилишига хилма-хил гуморал факторлар, ҳар хил моддалар таъсир 
кўрсатади. Чунончи, ўт суюқлигининг ўзи, ўт кислоталари, гастрин, 
секретин, хлорид кислота ва озуқа таркибида бўладиган ҳар хил екстракт 
моддалар ўт ҳосил бўлишини кучайтиради. Ингичка ичакнинг шилиқ 
пардасидан ажраладиган гормон холесистокинин қонга сўрилиб, ўт 
пуфагининг қисқаришини ва ўт йўли сфинктернинг очилишини 
таъминлайди. Гипофизнинг айрим гормонлари ҳам худди шу хилда таъсир 
кўрсатади. Буйрак усти безининг адреналин гормони еса худди симпатик 
нерв сингари таъсир кўрсатиб, ўт чиқарилишини тормозлайди. 

Download 3,13 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   193   194   195   196   197   198   199   200   ...   268




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish