Самарқанд давлат архитектура қурилиш

ko’rsatadigan kompaniyalar bunday 
imkoniyatdan mahrum bo’ladilar. 
 

---

307 
Hududiy qulay joylashuvning ustunliklari.
Hududiy qulay 
joylashuv hisobiga raqobat ustunligiga ega bo’lish uchun kompaniya 
ikkita qarorni qaror qabul qilishi lozim – narx yaratuvchi barcha 
bo’g’inlarni bir necha tanlangan mamlakatlarda joylashtirish yoki ularni 
ko’pchilik maqsadli mamlakatlarga tarqatish. Biznesni qaysi 
mamlakatlarda joylashtirishni jiddiy o’ylab ko’rish lozim. 
Kompaniya o’z faoliyatini bir-necha tanlangan mamlakatlarda 
joylashtirishni quyidagi sharoitlar mavjud bo’lganda maqsadga muvofiq 
hisoblanadi. 

Ishlab chiqarish yoki boshqa faoliyatlar bilan bog’liq xarajatlar 
sezilarli darajada past
. Masalan ishlab- chiqarish xarajatlari pastligi 
uchun sport oyoq kiyimlari asosan, Osiyoning Xitoy va Koreya 
mamlakatlarida ishlab- chiqariladi. Mahalliy ishchilarning malakasi 
yuqoriligi va xarajatlar pastligi tufayli personal kompterlar uchun 
ehtiyot qismlar asosan Tayvanda ishlab- chiqariladi. 

Masshtab samarasidan foydalanish imkoniyatlari.
Agar dunyo 
bo’yicha tarqalgan korxonalar o’rniga bir necha korxona bo’lib, ular 
samarali ishlayotgan bo’lsa, juftlovchi qismlarni ishlab-chiqarishdan 
yoki ularni yig’ish faoliyatidan masshtab samarasi hisobiga 
mahsulotning tan narxini sezilarli pasaytirish mumkin. Marketing 
masshtabidan tejash yokimultimilliy darajadagi masshtabdan tejash 
ham past xarajatlar asosida yetakchi bo’lish imkoniyatini yaratadi. 
Agar bir necha raqobatchilar global sardorlik uchun kurashayotgan 
bo’lsa, past xarajatlar bo’yicha sardorlik hal qiluvchi ahamiyatga ega 
bo’ladi. Past xarajatlar bo’yicha sardorlik odatda, jahon miqiyosida 
ishlab-chiqarish sohasida eng katta bozor ulushiga ega bo’lishni va 
past xarajatlar asosida faoliyat ko’rsatadigan bir yoki bir necha yirik 
korxonalarni muayyan hududlarda jamlangan bo’lishini talab qiladi. 
Kompaniyaning 
tarmoqdagi 
ishlab-chiqarish 
ulushi 
muhim 
ahamiyatga ega, chunki u masshtab samarasidan foydalanish 
imkoniyatini yaratadi. 
