Salimjon buriyev, dildora maxkamova, vafabay sherimbetov ekologiya va atrof muhit muhofazasi

       Genlarning  tasodifiy  dreyf  hodisasi  va  migratsiyasi 
hayvonot  dunyosi 
uchun  odatiy  jarayonlar  bo‘lib, ular  ta’sirida  ekotiplar  paydo  bo‘ladi. Natijada  bu 
ekotiplar  alohida  rivojlanadigan  bo‘lsa,  evolyustion  rivojlanish  jarayonida  yangi 
irq  yoki  yangi  turdagi  populyastiyalar  paydo  bo‘lishi  mumkin.  Odamlar  haqida 
gapiradigan  bo‘lsak, hozirgi  zamonda  insonlar  bir  biri  bilan  muloqot  qilishlari  va 
aloqalar  paydo  bo‘lishi  uchun  geografik  masofalar  muhim  o‘rin  tutmay  qo‘ydi. 
Urbanizastiya,  transport  vositalarining  takomillashuvi,  xalqaro  aloqalarning 
kengayishi,  insonlarning  dunyoda  harakatlanishi  natijasida  genlar  dreyfi  o‘z 
ahamiyatini yo‘qotib bormoqda.  XIX oxirlarida ham hali insonlar orasida alohida 
populyastiyalar mavjud bo‘lgan. Lekin globallashuv jarayonlari, urbanizastiya kabi 
hodisalar tufayli ko‘p turdagi genlar aralashib ketdi (masalan,Yevropaga sayohatga 
borgan  sayyohlar  u  yerda  yashovchi  aholining  tashqi  ko‘rinishidan  odam  ispan 
millatiga  mansubmi,  italiyalikmi  yoki  frantsuzmi,  tashqi  ko‘rinishidan  ajritish 
qiyin ekanini ta’kidlaydilar).  

---

235 
 
      Migratsiya  jarayonlari  natijasida  nikoh  aloqalarining  doirasi  kengayib, 
millatlararo va xalqaro (geterolokal), ya’ni o‘z yashash makonidan uzoqda bo‘lgan 
nikohlarni  paydo  bo‘lishiga  sabab  bo‘lmoqda.  Bu  hodisaning  yaxshi  oqibatlari 
ham,  salbiy    oqibatlari  ham  mavjud.  Hodisaning  optimum  ko‘rsatkichi  shu 
jarayonlar orasidadir.  
Odam  albatta,  jamiyatda  yashagani  uchun  uning  genofondiga  ancha  faol 
ravishda  ijtimoiy  munosabatlar  o‘z  ta’sirini  o‘tkazadi.  Genofond  -  bu  ma’lum 
tarixiy  hududda  shakllangan  aholining  (har  qanday  biologik  turdagi  aholining) 
genlari  jamlanmasidir.  Turlicha  bo‘lgan  ijtimoiy  sharoitlar  odamlarning  ma’lum 
genotiplarini  shakllantiradi,  ya’ni  ota  onadan  o‘tib  kelgan,  farzandga  hayot  ato 
etgan  genlar  birlashmasini  shakllantiradi.  Genlarning  keyingi  taqdiri  odamning 
o‘ziga va uning taqdirini, demakki, genlarining taqdirini hal qiluvchi, inson yashab 
turgan jamiyatga bog’liqdir. Genofondning jamiyatdagi o‘rni jamiyatning ekologik 
mavzusiga  taaluqli  bo‘lib,  u  o‘z  ichiga  tabiat  va  tarixga  nisbatan  ma’naviy, 
madaniy munosabatni oladi.