Sabirova rixsi abdukadirovna yuldashev nosirjon muxam edjanovich

9.4. Gipotalam us gorm onlari
Gipotalamus MNS va endokrin tizimni bevosita bir-biriga 
bog‘ laydi. Oxirgi o‘n yilliklarda bu bog‘ liqlikni ta’minlovchi yuqori 
bioloAik taollikka ega gormonal tabiatli g ‘ moraI faktorlar ajratib 
olingan. Bu moddalar gipotalamusning nerv hujayralarida hosil 
bo‘ lib, portal kapillyarlar sistemasi bo‘ylab gipofizga yetib boradi 
va gipofiz gormonlari sekretsiyasini reg‘ lyatsiya qiladi. Bu moddalar 
dastlab neyrogormonlar, keyin rilizing faktorlar yoki liberinlar deb 
nomlandi (9.9-rasm).
Gipotalamus
Gipotalamik gormonlar 
^rilizing-faktQrlar)
Portal 
Neyro- 
tomirlar 
fizin
|
k r f
1|TR Pj fSR Fl 
SIF
[PRF FR 
PIF
f
J
[O i l
........................V I
r 
'r
TT.
11
Gipofizning 
lt....orqa b °‘la^i_— 1{
Gipofizning old boMagi 
1
\
...... 1 ............u
Oksi-
•tosin
Vazopressin
Silliq
mushak,
sut
bezlari
Arteriolalar
Buyrak
usti
bezlari
Barcha a’zo 
va to'qimalar
STG
Prolaktin
FSG, LG
O'sayot- 
gan a’zo va 
to*qimalar
Sut bezi
LG, FSG
Qalqonsi- 
mon bez
'
i 
U™8‘- 
don
jTuxunidon
1
Bachadon
Prostata, urug'don 
pufakchalari
9.9-rasm.
M arkaziy nerv sistemasi va g‘ m oral sistema 
o‘ rtasidagi bog‘ liqlik
273

---

Aksincha, gipofiz gormonlari sekrctsiyasini pasaytiruvchilar 
esa 
statinlardeb
nomlandi. Shunday qilib. gipotalamus gormonlari 
alohida a ’zolar, to‘qim alar va butun organizmning biologik 
funksiyalarini gormonal y o ‘ l bilan boshqarishda m arkaziy o‘rinni 
egallaydi. Hozirgi vaqtgacha gipotalamusda 7 liberin va 3 statin 
topilgan, xususan: kortikoliberin, tiroliberin, lyuliberin, foil iliberin, 
somatoliberin, prolaktoliberin, melanoliberin hamda somatostalin. 
prolaktostatin va melanostatin (9.1-jadval).