С. У. Меҳмонов, Д. Й. Убайдуллаев бюджет ташкилотларида бухгалтерия ҳисоби

Қатъий қонунчилик тизими. Мазкур омилни шундай изоҳлаш мумкинки, бюджет ташкилотларининг зиммаларига юклатилган вазифаларни бажаришлари билан боғлиқ фаолиятлари давлат томонидан қатъий тизимлаштирилганлиги, ёки бюджет ташкилотининг “хар бир қадами” қатъий қонунчилик билан тартибга солинганлигидир. Жумладан, бюджетдан маблағ билан таъминлаш тартиби, иш хақи фондини ташкил қилиниши ва сарфланиши, бюджетдан ташқари маблағлар жамғармасини ташкил қилиш, уларнинг меъёрлари ва сарфлаш йўналишлари, ўзларига бириктирилган мол-

мулклардан фойдаланиш мақсади, тартиби ва бошқаларни ҳар бирини аниқ қонунчилик билан белгиланганлигидир.
Масалан, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1999 йил 3 сентябрдаги “Бюджет ташкилотларини маблағ билан таъминлаш тартибини такомиллаштириш тўғрисида”ги 414-сонли қарорига мувофиқ бюджет ташкилотларини бюджетдан маблағ билан таъминлаш тартиби белгилаб берилган. Шунингдек, бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармасини ташкил топиш йўналишлари, маблағларни аввало, мавжуд кредиторлик қарзларни қоплашга йўналтирилиши (товар, иш ва хизматларнинг таннархи қоплангандан сўнг), қолган қисми эса, камида 75 фоизи ташкилотнинг моддий техника базасини мустаҳкамлашга, кўпи билан



О М И Л Л А Р
25 фоизи эса, ходимларни моддий рағбатлантириш тадбирларига сарфланиши белгиланган.


1.1.2-расм. Бюджет ташкилотларида бухгалтерия ҳисобини ташкил қилишни алоҳида хусусиятларини белгиловчи омиллар

Бу эса, албатта бюджет ташкилотлари томонидан тузиладиган молиявий ҳисоботларда мазкур қарор ижросини назорат қилиш учун керакли ахборотлар мавжуд бўлиши шартлиги зарур қилиб қўйяди.

Бундан ташқари, Вазирлар Маҳкамасининг 2009 йил 8 апрелдаги 102- сон “Давлат мулкини ижарага бериш тартибини янада такомиллаштириш тўғрисида”ги қарорига мувофиқ бюджет ташкилотларининг асосий воситалари давлат мулкини ижарага бериш марказлари иштирокида ижарага берилиш лозимлиги, тушган маблағлар эса, тегишли бюджет, ушбу марказ ва бюджет ташкилоти ўртасида мазкур қарор билан белгиланган тартибда тақсимланиши назарда тутилган ва х.к..
Албатта буларнинг ҳаммаси бюджет ташкилотлари томонидан тузиладиган молиявий ҳисоботларда мазкур қонунчилик ижросини назорат қилиш учун керакли ахборотлар мавжуд бўлиши шартлиги зарур қилиб қўйяди, шунингдек бухгалтерия ҳисобини юритишда ҳам ўз аксини топади.

2.