S. Sofiyev hayot faoliyati xavfsizligi fanidan amaliy mashg’ulotlarini bajarish uchun

1 2 3 
3-rasm. 1-Yo’d, 2-Muz, 3-Bind 
 

---

34 
5. Suvga cho’kkan odamga birinchi yordam ko’rsatish 
Odam suvga cho’kkan bo’lsa, uni suvdan chiqarib olingan zahoti 
birinchi tibbiyot yordami ko’rsatish kerak. 
Hammadan avval uning ahvoli qay xoldaligini bilib, aniqlab olish 
kerak. Falokatga uchragan odamlarning har birini holati har xil bo’lishi 
mumkin, unga ko’rsatiladigan yordam turi ayon, ham shunga qarab har xil 
bo’ladi. 
Falokatga uchragan odamning es-xushi joyida bo’lib, pulsi va nafas 
saqlanib qolgan yoki arzimas darajada buzilgan bo’lsa, uning xo’l bo’lib 
ketgan kiyimlari yechib olinadi., badanini yaxshilab quruq qilib artiladi, iloji 
boricha o’rab qo’yiladi, issiq choy kofe, bir qultum vino beriladi. Falokatga 
uchragan odam ko’pincha besaramjon bo’lib turadi (bu asosan qo’rqib 
ketganiga bog’liq), shu munosabat bilan unga qanday bo’lmasin biror 
tinchlantiruvchi dori, masalan: valeriana tomchilarini suvga qo’shib ichkizish 
kerak. 
Falokatga uchragan odam xushidan ketib qolgan, ammo pulsi bilan 
nafas saqlanib qolgan bo’lsa, zarar ko’rgan kishi boshini imkon boricha 
tanasidan pastroq turadigan qilib, yotqizib qo’yiladi, kiyimlarining bo’g’ib 
turgan joylarni ochib bo’sh holatiga keltiriladi va bir bo’lak paxtani yoki 
ro’molchani noshatir spirti bilan xo’llab burniga to’tiladi. 
Tirikligidan nishon qolmagan holda suvdan chiqarib olingan odamga 
tibbiyot yordami ko’rsatish shundan iborat bo’ladiki, barmoqqa rumolcha
yoki bir bulak doka o’rab, uning og’zi shilimshiq, qum balchiqdan tozalanadi. 
So’ngra yordam ko’rsatayotgan odam bir tizzasi bilan turib olib, suvdan 
chiqqan kishini ikkinchi tizzasiga, uning boshi pastga osilib turadigan qilib 
qo’yadi va orqaga ritm bilan bir necha marta bosadi. Suvdan olingan 
kishining o’pkasidagi suvni shu usul bilan qisman og’zi orqali chiqarib 
tashlash mumkin. Shundan so’ng darhol sun’iy nafas oldirish va yurakni 
bilvosita massaj qilishga kirishiladi.