S kurbaniyazov, R. Q. Turniyazov

Dielektriklar. Dielektrik doimiy
Agar kondensator qoplamalari orasiga dielektrik joylashtirilsa uning sig’imi o’zgaradi. Bunga sabab dielektriklarning elektr maydonda qutblanish hodisasiga uchrashishidir. Qoplamalar orasida dielektrik bo’lmaganda kondensator maydonining. kuchlanganligi E₀ bo’lsin. Dielektrik kiritilganda maydon kuchlanganligi E bo’lsin. Dielektrikning qutblanishi tufayli elektrostatik maydon
(41)
ko’rinishda zaiflashadi. bu yerda ε ga dielektrik doimiylik deyiladi. Tabiatda dielekrtik doimiyligi juda katta va o’zgaruvchan dielektriklar uchraydi. Bunday dielektriklarga segnetoelektriklar misol bo’ladi. Ular elektr maydonda gisterezis halqasini hosil qiladi.
Nazorat savollari va topshiriqlar

1. 
   Elektrostatika nima?
   
2. 
   Maydon kuchlanganligi nima?
   
3. 
   Elektrostatik maydon kuchlarining bajargan ishini tushuntiring.
   
4. 
   Potensial nima?
   
5. 
   Ostrogradskiy - Gauss teoremasini tushuntiring.
   
6. 
   Kondensatorlarni ulash turlari va ularning sig’imlari qanday bo’ladi?
   
7. 
   Dielektrik doimiylik nima?
   

7 – MA’RUZA
O‘zgarmas elektr toki qonunlari. Tarmoqlangan zanjirlar, Kirxgof qoidalari. Toklarning magnit ta’siri. Magnit maydon kuchlanganligi. Bio-Savar-Laplas qonuni. Magnit maydoniga kiritilgan tokli o’tkazgichga ta’sir etuvchi kuch. Elektromagnit induksiya hodisasi
Reja:

1. 
   O‘zgarmas elektr toki qonunlari
   
2. 
   Tarmoqlangan zanjirlar. Kirxgof qoidalari
   
3. 
   Toklarning magnit ta’siri. Magnit maydon kuchlanganligi. Bio-Savar-Laplas qonuni
   
4. 
   Magnit maydoniga kiritilgan tokli o’tkazgichga ta’sir etuvchi kuch
   
5. 
   Elektromagnit induksiya hodisasi
   

Tayanch iboralar: zaryad, elektron, elektr toki, magnit maydon, tarmoqlangan zanjir, Kirxgof qoidalari, Amper kuchi, chap qo’l qoidasi, Lorens kuchi, Lens qoidasi, o’zinduksiya