S. I. Mirhayitova pedagogik texnologiya o`zbekiston respu

1.2.TA`LIMNI TASHKIL ETISH SHAKLLARIINING MOHIYATI, MAZMUNI, GURUXLARNI SHAKLLANTIRISH TAMOYILLARI, TA`LIM TEXNOLOGIYASIDA O`QITISH METODLARINING O`RNI, AHAMIYATI, TASNIFLANISHI VA ULARNI TANLASH OMILLARI.
ADABIYOTLAR RO`YXATI
1. Omonov H.T.va b. Pedagogik texnologiyalar va pedagogik mahorat: darslik Т.: «Iqtisod- moliya».
2. Interfaol metodlar: mohiyati va qo’llanilishi / Metodik qo’llanma. Tuzuvchilar: D.Ro’zieva, M.Usmonboeva, Z.Holiqova. – Toshkent: Nizomiy nomidagi TDPU nashriyoti, 2013. – 136 bet.
3. Pedagogik texnologiyalar.Tuzuvchilar: Sh.S.Shodmonova va b. – T.: “Fan va texnologiya”,
2011, 148-bet
4. Azizxo’jaeva N.N. Pedagogik texnologiya va pedagogik mahorat. – T.: TDPU, 2006.
5. Yo’ldos¹hev J., Usmonov S. Pedagogik texnologiya asoslari. – T.: Pedagog, 2004.
6. Pedagogik texnologiya va pedagogik mahorat / S.A.Madiyarova va b. – T.: “Iqtisod-moliya”,
2009.
7. Sayidaxmedov N., Ochilov A. Yangi pedagogik texnologiya mohiyati va zamonaviy loyihasi. –
T.: RTM, 1999.
8. Tolipov O’., Usmonboeva M. Pedagogik texnologiyalarning tatbiqiy asoslari. – T.: Fan, 2006.
Ta’lim metodlarini tanlash
- Ta’lim samaradorligiga erishish ko‘p jihatdan o‘quv jarayonini to‘g‘ri rej alashtirish,tashkil etish va amalga oshirishga bog‘liq. Ta’lim berish jarayon ida ta’lim maqsadini amalga oshirishda turli metodlarni qo‘llash lozim bo‘l adi.
Demak, ta’lim metodlarini tanlashda eng asosiy omil sifatida o‘quv mashg‘
ulotlarining didaktik vazifasi inobatga olinadi.
-Ta’lim metodlarini tanlashning ikkinchi mezoni dars jarayoidagi taxsil oluvchilar sonini hisobga olishdir. Agar Ularning soni 30 dan kam bo‘lsa,
faol o‘qitish metodlaridan foydalanib jadal sur’atda olib borish mumkin. Agarda ko‘p bo‘lsa, ularning har biriga e’tibor berish uchun vaqt etishmasligi natijasida taxsil oluvchilarni boshqarish murakkablashadi. Bunda o‘quv materialini bayon qilishda ko‘proq og‘zaki usullardan ya’ni:
ma’ruza, hikoya, tushuntirishlardan foydalanilsa, maqsadga muvofiq
bo‘ladi.
2

Ta’lim
metodlari
• Metod – grekcha Metodos so‘zidan olingan bo‘lib, izlanish yoki bilish yo‘li, nazariya, ta’limot ma’nosini anglatadi.
• Ta’lim oluvchi va ta’lim beruvchining ma’lum maqsadga qaratilgan, birgalikdagi faoliyatini tashkil qilishning muayyan tizimga va tartibga solingan yo‘l-yo‘rig‘i.

Ta‘lim usuli deganda, ta‘lim jarayonida o’qituvchi va o’quvchilarning kutilgan maqsadga erishishga qaratilgan birgalikdagi faoliyatlari tushuniladi. O’qitish usullari ta‘lim jarayonida o’qituvchi va o’quvchi-talaba faoliyatining qanday bo’lishini, o’qitish jarayonini qanday qilib tashkil etish va olib borish kerakligini belgilab beradi.
Ta‘lim jarayonining qiziqarli va samarali bo’lishida, o’quvchilarni bilim, ko’nikma va malakalarni mukammal egallashlari uchun o’qituvchining asosiy vazifasi darsda samarali usul-metodlardan foydalanib, o’quvchi-talabalarning ilmiy salohiyatini oshirish, mustaqil hayotga tayyorlash, shuningdek ularda axloqiy sifatlarni tarkib toptirishdan iboratdir.
3

Ko’rgazmali

metod

So’z orqali ifodalanadigan- og’zaki metod
Amaliy metod

•

4

Og’zaki
metodlar
• bilimlarni so’z bilan bayon qilish, darslik, ma’lumotnoma va ilmiy adabiyotlar bilan ishlash

Ko’rsatmali

metodlar
• rasmlar, namoyishlar, kuzatishlar

Amaliy metodlar

• mashqlar, laborotoriyadagi amaliy
ishlar


5

tadqiqot metodi.

I.Y.Lerner va M.N.Skatkin o’qitish metodlarini quyidagilarga ajratadilar:
tushuntirish- rasmlar metodi;

qisman izlanish metodi;
reproduktiv metod;

muammoli
bayon qilish ⁶
metodi;
S.I.Petrovskiy va
Y.Y.Golant tasnifi


• faol va passiv
metodlarga bo’lish:

Agar o’quvchilar mustaqil ishlasa, faol metodlar

Agar o’quvchilar faqat tinglasa va eshitsa, passiv metodlar

• laboratoriya metodi, kitob bilan ishlash

• hikoya, ma’ruza, tushuntirish,
namoyish qilish
metodi, ekskursiya

7

Y.K.Babanskiyning tasnifi bo’yicha metodlar 3 ta katta guruhga bo’linadi
O’quv-tarbiya ishlarini tashkil etish va amalga oshirish

Bilishga doir o’yinlar, o’quv munozaralari, qiziq vaziyatlarni vujudga keltirish, rag’batlantirish, tanbeh berish va nazorat metodlari


Nazorat va o’zini-o’zi nazorat qilish metodlari