С. Газиназарова. И. Ахмедов. Б. Мухамедгалиев. А. Хожиев

Геотизим –
ер пўсти элементларининг ўзаро муносабат ва боғланишда 
бўлган ҳамда муайян бутунликни, яхлитликни ҳосил қилувчи жами. 
Геоэкология –
ландшафт экологиясининг синоними (географик 
экология); инсон фаолиятини ҳисобга олган ҳолда, литосфера ва биосферанинг 
ўзаро 
алоқадорлик 
қонунларини, 
шу 
жумладан, 
экотизимларнинг 
харакатланишида геологик жараёнларнинг ролини (геологик экология), 
ўрганувчи фан. 
 Гигиеник норматив –
яшаш муҳитининг у ёки бу омилини унинг инсон 
учун хавфсизлиги ва зарарли эмаслиги нуқтаи назаридан тавфсифловчи 
кўрсаткичнинг тадқиқотлар билан белгиланган йўл қўйиладиган максимал ёки 

---

148 
минимал миқдор ва сифат қиймати. 
 Гидрологик режим –
вақт давомида сув объекти ҳолати (сув сатҳи ва 
сарфи, музликлардаги ҳодислар, сув температураси ва ҳ.к.) нинг қонуний 
ўзгариши; асосан, маълум ҳавзанинг иқлим хусусиятлари билан боғлиқ. 
Гидрологик режим инсоннинг хўжалик фаолияти таъсирида жиддий ўзгаради.
Гидрометеорология хизмати -
гидрометеорология ва у билан ёндош 
соҳаларда (метеорология, климатология (иқлимшунослик), агрометеорология, 
гидрология, океанология, гелиогеофизика) фаолият юритувчи, атроф табиий 
муҳит, жумладан, ионосфера ва ерга яқин космик фазо, унинг ифлосланиши 
мониторингини амалга оширадиган, атроф табиий муҳит ҳолати, унинг 
ифлосланиши, хавфли табиий ҳодисалар тўғрисида ахборот тақдим этилишини 
амалга оширадиган функционал жиҳатдан бирлашган жисмоний, шунингдек, 
юридик шахслар, жумладан, ижро ҳокимияти органлари тизими. 
Гидросфера –
ернинг сув қобиғи. Ер юзининг 70% дан ортиғини 
эгаллайди. Гидросфера атмосфера билан ернинг қаттиқ қобиғи бўлган 
литосфнра ўртасида жойлашган бўлиб, океанлар, денгизлар, қуруқликдаги юза 
сувлар жамини ўзида ифодалайди. бундан ташқари, гидросфера таркибига ер 
ости сувлари, Арктика ва Антарктика қор ва музлари, шунингдек, 
атмосферадаги сув ва тирик организмлардаги сув ҳам киради. 
Гумус –
тупроқнинг юқори молекуляр қорамтир органик моддалари. 
Ўсимликлар, тупроқ, ҳайвон ва микроорганизмларнинг қолдиқ (парчаланиш) 
маҳсулоти. Гумус таркибига ўсимликлар озиқланиши учун зарур бўлган муҳим 
элементлар: азот, фосфор, калий ва бошқалар киради.