S. E. Bekbergenov, Q. A. İsmaylov, M. B. Sharibaev YarımO’tkizgishler fizikası boyınsha mA’seleler shıG’arıW

3.7-ma’sele: Aldın’g’ı ma’seledegi kremniy u’lgisinin’ salıstırmalı qarsılıg’ın anıqlan’. , dep esaplansın.

Sheshimi: a) Menshikli yarımo’tkizgishte salıstırmalı qarsılıq

b) n – tiptegi yarımo’tkizgishte salıstırmalı qarsılıq

c) p – tiptegi yarımo’tkizgishte salıstırmalı qarsılıq

d) ekenligin esapqa alıp, donor ha’m aktseptor kirgizilgen yarımo’tkizgishte salıstırmalı qarsılıq to’mendegishe tabamız:

3.8-ma’sele: Aktseptorlardın’ kontsentratsiyası baza ishinde eksponentsial tu’rde

g’a shekem o’zgeretug'ın bolsa, ken’ligi bolg’an tranzistordın’ bazasındag’ı elektr maydanının’ ma’nisin tabın’. Aktseptorlıq aralaspalardın’ barlıq atomların ionizatsiyalang’an dep esaplansın.

Sheshimi: Bazadag’ı aktseptorlardın’ kontsentratsiyasının’ bo’listiriliwin to’mendegishe jazamız:

To’menlew (spad) turaqlısın to’mendegi ten’lemeden tabamız:

Endi bazadag’ı elektr maydanının’ shamasın to’mendegi formuladan tabamız:

Juwabı:

3.9-ma’sele: Rezkiy asimmetriyalıq p-n – o’tkelde n-emitterde aktseptorlıq aralaspalardın’ kontsentratsiyası , al p-bazadag’ı donorlıq aralaspalardın’ kontsentratsiyası , kritikalıq elektrlik maydannın’ shaması , o’tiw maydanı g’a ten’ bolsa, keri kernewdin’ en’ u’lken ma’nisin, bolg’anda ken’islik oblastındag’ı zaryad (KOZ) ının’ enin (W_kr), sonday-aq U=0 de barerlik sıyımlılıg’ı C_V di tabın’.

Sheshimi: p-bazadag’ı donorlardın’ kontsentratsiyası n-emitterdegi donorlardın’ kontsentratsiyasına qarag’anda u’sh da’rejege kem bolg’anlıqtan, KOZ tı tolıg’ı menen p-bazada jaylasqan dep, yag’nıy qaraw mu’mkin. bolg’anda KOZ ının’ eni (W_kr) elektr maydanının’ kritikalıq ma’nisine sa’ykes keledi

(3.33)

bunda

O’tkelde en’ u’lken keri kernew to’mendegige ten’

(3.34)

U=0 barerlik sıyımlılıq

(3.35)

bunda U₀ - kontaktlik potentsiallar ayırması, ol to’mendegige ten’

U₀ -dın’ ma’nisin (3.35) an’latpag’a aparıp qoysaq, to’mendegi ma’nisti alamız