Rustamjon o‘rinov, anvar baxranov

mamlakati”

“Maydon”
“Alisher Navoiy va rassom Abulxayr”
Nazar Eshonqul	“Qora kitob”	Qissa
	“Shamolni tutib bo‘lmaydi”	Hikoya
	“Tobut shahar”
	“Quyun”
	“Qultoy”
	“Bahouddinning iti”
Luqmon Bo‘rixon	“Jaziramadagi odamlar”	Roman
Salomat Vafo	“Tilsim saltanati”
	“Ovoraning ko‘rgan kechirganlari”
Abudrashid Normurod	“Qon hidi”
Normurod Norqobil	“Dashtu dalalarda”
T.Rustamov	“Kapalaklar o‘yini”

Nazar Eshonqul

“Shamolni tutib bo‘lmaydi”

Hikoya

ifodaning qabariqligi, tasvir markaziga olingan shaxs tabiatining mutlaqo kutilmagan tasviridan tashqari, ohangning o‘zgachaligi bilan ham kishini xayratga soladi. Bu asarda ruhiy holat manzaralari zanjirimon qilib berilgan.

Ulug‘bek Hamdam	“Yolg‘izlik”	Qissa	Qahramonlar ruhiy olamini tadqiq etish ko‘lami va yo‘sinlari jihatidan adabiyoti-mizda yanglik bo‘lgana sarlar.
	“Muvozanat”	Roman
	“Isyon va itoat”
	“Sabo va Samandar”

Shukur Xolmirzayev	“Olabo‘ji”	Roman	Bu asarlarda millat vakillarining g‘oyat o‘ziga xos hamda jonli badiiy timsolari yaratildi. Ularda an’anaviy tasvir yo‘nalishi o‘ziga xos badiiy izlanishlar hamda dunyo adabiyotidagi eng so‘nggi ifoda usullarini dadil qo‘llash bilan uyg‘unlashib ketgan.
	“Dinozavr”
	“Bulut to‘sgan oy”	Hikoya
	“Ozodlik”
	“Navro‘z, navro‘z”
N.Norqobilov	“Oqbo‘yin”	Qissa
	“Qoyalar ham yig‘laydi”
	“Tog‘ odami”
	“Oriyat”	Hikoya
	“Quvonchli kun”
Sh.Bo‘tayev	“Sho‘rodan qolgan odamlar”	Qissa
	“Darvesh”	Hikoya
Tog‘ay Murod	“Otamdan qolgan dalalar”	Roman
A.A’zam	“Shoirning to‘yi”	Qissa
	“Chapaklar va chalpaklar mamlakati”

Mustaqillik davri nasrida ma’naviy dunyosi quruqshagan, risoladagi odamlarday fikrlash va o‘zgalarni tuyish saodatidan mahrum bo‘lgan ma’naviyatsiz kimsalarni tasvirlash mahorati ham shakllanib bormoqda. Quyidagi asarlarda ayni shu xildagi qahramonlar tasvir etilgan.
Sh.Bo‘tayev	“Sho‘rodan qolgan odamlar”	Qissa	Bu asarlarda ma’naviyatdan mahrum, qo‘rquv va yo‘qchilik tufayli shaxsligi sindirilib manqurtga aylangan, shu bois o‘zligidan ayrilgan kishilarning g‘aroyib qismati aks ettirilgan.
A.Yo‘ldoshev	“Puankare”	Hikoya
J.Ergasheva	“Tanazzul”
Zulfiya Qurolboy qizi	“Tafakkur”

DRAMATURGIYA

O.Yoqubov	“Bir koshona sirlari”
Usmon Azim	“Bir qadam yo‘l”
Erkin Samandar	“Arabmuhammad Bahodirxon”
Ilhom Hasan	“Bir kam dunyo”
Abdulla A’zam	“Dugohi Husayniy”
	“Jek London hikoyasidan so‘ng”

Usmon Azim	“Bir qadam yo‘l”	Bu dramada inson ko‘ngli mayllariga e’tiborsizlik, vaqtida odamni qadrlamaslik singari illatlar bir umr mehnat qilib, halol yashagan keksa kishining murakkab taqdiri misolida aks ettirilgan. Samarqandni ko‘rish, uni ziyorat etishni umr bo‘yi orzu qilib yashagan, ammo vaqtida qo‘lining kaltaligi, keyinchalik turmush tashvishlari bilan ovoraligi, undan so‘ng farzandlarining e’tiborsizligi sabab yonginasidagi shaharni ko‘rmay o‘tib ketgan qariya va uning o’g’illari ruhiyati asarda katta mahorat bilan ko’rsatilgan.
Erkin Samandar	“Arabmuhammad Bahodirxon”	Bu tragediyada insoniyat paydo bo‘lgandan beri hal bo‘lmay kelayotgan va bundan keyin ham to’la hal etilishi mumkin bo‘lmagan yaxshilik va yovuzlik, nafs va qanoat, hokimiyat va farzandlik burchi singari qarama-qarshi qadriyatlar o‘rtasidagi to‘qnashuv o‘tmishda yashab o‘tgan bobolarimiz taqdirlari misolida ta’sirli tasvirlab berilgan. Qo‘lida imkoniyati bo‘lishiga qaramay, o‘zining yovuz farzandlariga qarshi qo‘shin tortishni istamagan Arabmuhammadxon shaxsiyatidagi yuksak sifatlar va o‘z otalarining ko‘zlariga mil tortish darajasida yirtqichlashgan Habash va Elbars timsollaridagi tubanliklar asarda butun ko’lami bilan juda ta’sirli yo‘sinda ko‘rsatib berilgan.

Tuzuvchi: Rustamjon O‘RINOV

Farg‘ona viloyati Uchko‘prik tumani
“AVESTO”
(1-kurs Akademik litsey darsligi asosida)

№	SAVOL	JAVOB
1.	O‘rta Osiyo xalqlarining eng qadimiy mushtarak yozma yodgorligi bu ...	“Avesto”
2.	“Avesto” qaysi dinning muqaddas kitobi hisoblanadi?	zardushtiylik
3.	“Avesto”dagi ma’lumotarning qadimgi qismlari nechanchi yillarga taalluqli?	mil. avv. 3000-2000-yillar
4.	“Avesto”ning qadimgi qismlari qanday nomar bilan nomlangan?	“Gotlar” (“Gohlar”) va “Yashtlar”
5.	“Avesto” haqida Beruniy o‘zining qaysi asarida ma’lumot qoldirgan?	“Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar”
6.	“Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar” asarida yozilishicha, kimda “Avesto”ning qoramol terisiga tilla bilan yozilgan nusxasi bor edi?	Doro ibn Doro
7.	“Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar” asarida yozilishicha, Doro ibn Doroda “Avesto”ning necha qoramol terisiga tilla bilan yozilgan nusxasi bor edi?	o‘n ikki mimg
8.	Kim otashxonalarni yoqib yuborgan va shunda “Avesto”ning qancha qismi yo‘qolib ketgan?	Iskandar; beshdan uch qismi
9.	“Avesto” necha nask edi va majusiylar qo‘lida necha nask qolgan?	o‘ttiz nask edi; o‘n ikki nask qolgan
10.	“Qur’on” bo‘laklari nima deyiladi? “Avesto”ning bo‘laklari nima deyiladi?	haftiyak; nask
11.	“Avesto” qaysi tilga ham tarjima qilingan?	pahlaviy
12.	“Avesto” kimlar tomonida o‘zbek tiliga tarjima qilingan?	Asqar Mahkam (she’riy) va Mirsodiq Is’hoqov (nasriy)
13.	“Avesto” so‘zining asosi...	“sto”
14.	“Avesto” so‘zining ma’nosi...	“belgilangan, joriy etilgan, nizom, tartib-qoida”
15.	“Mehr yasht” so‘zining ma’nosi nima?	Quyoshga madhiya
16.	Mitraning makonini kim yaratgan?	Axura Mazda
17.	Mitra qaysi tog‘da turar edi?	Xara tog‘i
18.	Zulmat qaysi cho‘qqiga ko‘tarilolmas edi.	Xarati cho‘qqisiga
19.	“Avesto”dagi obrazlardan kim uchqur arovada yurar edi va arava nimadan yasalgan edi?	Mitra; oltindan yasalgan
20.	Mitra kimlarning yordami bilan yolg‘onchilarni o‘ldirar edi?	Sraosha va Narya Sanha
21.	Axura Mazdaning mangu makoni nima deyiladi?	Sharaf uyi
22.	“Avesto”da kim “baxtdan mahrum savoblardan bebahra” deb ta’riflangan?	yolg‘onchi
23.	“Avesto”da aytilishicha, Mitraga Ashi va Arta hamrohlik qilardi. Shulardan qaysi biri Mitraning aravasini haydar edi?	Ashi
24.	Mitraning oldida kim uchar edi?	Bahrom (Varaxran)
25.	“Avesto”da kim “G‘azabkor qobon misol, o‘tkir tishli serjahl...” deya ta’riflangan?	Bahrom (Varaxran)
26.	“Qobon” so‘zining ma’nosi nima?	yovvoyi cho‘chqa
27.	“Avesto”dagi qaysi obraz “Oyoqlari temirdan, oldi ham, orqasi ham, tomiri ham, quyrug‘i ham, jag‘lari ham temirdan” deya ta’riflangan?	Bahrom (Varaxran)
28.	“Avesto”dagi qaysi obraz dushmanga “o‘qdek otilar” deya ta’riflangan?	Bahrom (Varaxran)
29.	Dushmanning hayot tiragi nima?	umurtqasi
30.	“Avesto”dagi qaysi obraz dushmanning hayot tiragi – umurtqasini majaqlab tashlamaguncha, yovni o‘ldirdim deb taskin topmasdi?	Bahrom (Varaxran)
31.	“Avesto”da kim “otlari xush atvor” deb ta’riflangan?	Mitra
32.	Rashnudan avlodlarga in’om bo‘lib nima qolardi?	abadlik
33.	Xaratining eng yuksak cho‘qqisi qaysi?	Hukarya
34.	“Avesto”da nima “yulduz bezakli”, “Xudoning ne’mati” deya ta’riflangan?	Xaoma
35.	Xaoma qaysi tog‘ (cho‘qqi)ga eltilishi kerak edi?	Xarati
36.	“Avesto” kim “ko‘rkam yuz, qiyofali” deya ta’riflangan?	Mitra
37.	“Avesto”da aytilishicha, Mitradan kim (nima)larning qo‘rqishi aytib o‘tilgan?	Axriman la’nati g‘azablar Bushyasta barcha jinlar barcha devlar osiy qasamxo‘rlar
38.	“Avesto”da kim “mamlakatlar egasi”, “o‘lmas” deya ta’riflangan?	Mitra
39.	“Avesto”da aytilishicha, kim (lar) Mitraning o‘ng tomonida uchardi?	Asha va Sraosha

40.	“Avesto”da aytilishicha, kim (lar) Mitraning chap tomonida uchardi?	Rashnu
41.	Mitraning kamon o‘qi qanday edi?	Burgut patli
42.	“Avesto”da aytilishicha, qallob qayerda ushlanardi va qayerda halok bo‘lardi.	Sharqda ushlanadi, g‘arbda ushlanadi
43.	“Avesto”dagi bosh g‘oya...	Ezgu fikr, ezgu so‘z, ezgu amal birligi
44.	Mitraning nayzasi nimadan yasalgan? Sovuti-chi?	Kumush nayza; oltin sovut