Rta maxsus ta’lim vazirligi

2.2. Foydalanuvchilarga kutubxona–axborot ximati kо‘rsatishda
tizimlilik tamoyili
Foydalanuvchilar bilan ta’limiy, tarbiyaviy, axborot ta’minotiga oid ishlar
olib borish о‘zining xususiyati va qamroviga kо‘ra farq qiladi. Agar
foydalanuvchilar tarkibi juda xilma xil ekanligi hisobga olinadigan bо‘lsa ular
bilan ish olib borish tizimli tarzda tashkil etilishi zarur bо‘ladi. Hatto eng yaxshi
kitoblarni mutolaa qilishga tizimli yondashmaslik о‘rganilayotgan muayyan masala uchun keragidan ortiq vaqt va kuch sarflashni talab qiladi. Mutolaaning muayyan izchillikda, muntazam, ketma-ketlikda amalga oshirilishi bilimlarni ongli ravishda о‘zlashtirish, qimmatli vaqtni tejashga imkon beradi. Bundan tashqari muayyan tizimga solinmagan, turli parchalarni umumiy matndan ajratib о‘rganish mustahkam bilim bermaydi, ma’rifiy dunyoqarashni shakllantirmaydi. Bosma nashr mahsulotlari va axborotlarning mazmuniga kо‘ra mantiqiy aloqadorlikni chuqur anglash orqaligina foydalanuvchilarda mustahkam e’tiqod shakllanishi mumkin. Kutubxona – axborot xizmati kо‘rsatishda foydalanuvchilarda eng avvalo mantiqiy izchillikka amal qilish malakasi shakllantirilishi kerak. Ma’rifiy dunyoqarash bilimlarning bosqichma-bosqich yig‘ilishi va ularning e’tiqodga aylanishi orqali hosil bо‘ladi.
Turli foydalanuvchilarda mutolaa uzluksizligi va izchilligi bir xil bо‘lmaydi
va bu foydalanuvchining shaxs sifatidagi psixologik о‘ziga xosligi, uning mutolaa maqsadi va motiviga, qiziqishlariga bog‘liq bо‘ladi. Bunda umumta’lim va maxsus tayyorgarlik darajasi alohida ahamiyatga egadir.
Kutubxonachi foydalanuvchilarning bosma nashr mahsulotlari, turli
ma’lumotlar va axborotlarning boshqa manbalardagi mavzular bilan ichki
aloqadorligiga asoslanishi kо‘nikmasining shakllanishiga asosiy e’tiborni qaratishi kerak. Mutolaaning muntazamliligi va tizimliligi u yoki bu mavzuning о‘ziga xosligi va mazmuni tomonidan belgilanadi. Kutubxonachi foydalanuvchiga avval yengilroq, sо‘ngra jiddiy va qiyinroq manbani tavsiya etadi. Bunday yо‘l bilish jarayonining odiydan murakkabga tomon olib boruvchi qonuniyatlariga kо‘ra taqozolanadi. Kutubxonachilar foydalanuvchilarga manbalarni tavsiya qilishlarida oddiydan murakkabga, eng quyi bosqichdan oliy bosqichga tomon rivojlanish tamoyiliga amal qilishlari kerak. Shuningdek, bosma nashr mahsulotlari, ma’lumotlar, axborotlarni tavsiya etishda faqat ijtimoiy yoki faqat tabiatshunoslik fanlariga e’tibor qaratmasdan foydalanuvchilar ongida boshqa fanlar bilan ham
aloqadorlik mavjud ekanligi haqida fikr hosil qilinishi kerak.