Rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti

8. Kaliy tetrayodidovismutat (III) tomchisini filtr qog'oziga tomizib, unga bir tomchi kadmiy tuzi eritmasi tomizilsa, BiJ₃ ning qora dog'i paydo bo'ladi:
Cd²⁺ + 2K₃[BiJ₄] →CdJ₂ + 2BiJ₃↓
CdJ₂+ CdJ₂→Cd[CdJ₄]
Qora dog^` KJ va Na₂S₂O₃ qo'shilganda yo'qoladi.

7.3. Kobalt kationining reaksiyalari
Kobalt tuzlarining suyultirilgan eritmalari va kristallgidratlari pushti ranglidir. Bu rang akvakompleks ion - [Co(H₂O)₆]²⁺ ning hosil bo'lishi bilan tushuntiriladi. Agar eritmalar bug'latilib, kompleks ion parchalansa yoki ularga suvni yo'qotuvchi etanol, konsentrlangan HC1 qo'shilsa, ligandning o'zgarishi bilan rang pushtidan ko'kka aylanadi. Kobalt ioni cho'ktirish reaksiyalaridan tashqari komplekslanish, oksidlanish-qaytarilish reaksiyalariga ham uchraydi.
1.O'yuvchi ishqorlar — NaOH va KOH Co²⁺ ion bilan ko'k rangli asosli tuz cho'kmasi hosil qiladi:
Co²⁺+C1^-+OH^-→ CoOHCl↓
Agar cho'kmaga ishqor qo'shib qizdirilsa, asosli tuz pushti rangli Co(OH)₂ ga aylanadi:
CoOHCl + OH^-→Co(OH)₂↓+ Cl^-
Co(OH)₂ cho'kmasi havoda asta-sekin oksidlanib, qo'ng'ir rangli Co(OH)₃ ga aylanadi:
4Co(OH)₂ + O₂ + 2H₂O→4Co(OH)₃↓
Co(OH)₂ cho'kmasining oksidlanishini H₂O₂ tezlashtiradi, natijada darhol qo'ng'ir rangli Co(OH)₃ hosil bo'ladi:
2Co(OH)₂ + H₂O₂ →2Co(OH)₃↓
Co(OH)₃ cho'kmasi H₂SO₄ da erimaydi, lekin uning H₂O₂ yoki Na₂O₂ bilan hosil qilingan aralashmasida Co (III) ning Co (II) gacha qaytarilishi natijasida eriydi.
2. Ammiak eritmasi bilan kobalt ioni avval ko'k rangli asosli tuz hosil qilib cho'kadi, ammiak yoki ammoniy tuzlaridan mo'l miqdorda qo'shilsa, cho'kma sarg'ish rangli kompleks ionga aylanib erib ketadi:
CoOHCl + 7NH₄OH → [Co(NH₃)₆]²⁺ + 2OH^- + NH₄⁺+ Cl^-+ 6H₂O
Ammoniy tuzlari ishtirokida ammiak Co²⁺ ionini cho'ktirmaydi. Agar eritmaga Fe³⁺, Al³⁺yoki Cr³⁺kationlari aralashgan bo'lsa, ularni ajratish vaqtida Co²⁺ qisman birgalashib cho'kadi.