Rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti

Reaksiyani bajarish uchun magniy tuzining 2-3 tomchisiga shuncha reaktiv quying va probirka devorlarining ichki tomonini shisha tayoqcha bilan ishqalab turing.
5. 8-oksixinolin magniy ioni bilan ta'sirlashishib yashil-sariq rangli kristall cho'kma hosil qiladi. Bu reaksiya magniyni birinchi guruhning boshqa kationlaridan ajratib olish imkonini beradi. Ammoniy, litiy, natriy, kaliy, bariy, stronsiy va kalsiy ionlari cho'kmaydi. Cho'ktirish pH 8- 13 oralig'ida bo'lganda o'tkaziladi. Bu sharoitda temir (III), mis (II), alyuminiy, rux, kadmiy va titan (IV) ionlari ham cho'kma hosil qiladi.
Reaksiyani bajarish uchun probirkaga yoki chinni plastinkaga bir tomchi magniy eritmasini tomizib, unga ammoniy xlorid, ammiak hamda 8-oksixinolin eritmasidan bir tomchidan qo'shing va aralashmani ohista qizdiring.

6.2.Marganets kationining reaksiyalari
Mn²⁺ ioni eritmasi och pushti rangli, suyultirilgan eritmalari esa rangsiz bo'ladi. Marganets bir necha oksidlanish darajasiga ega bo'lgan [Mn²⁺, Mn (IV), Mn (VI), Mn (VII)] ionlar shaklida bo'ladi. Shu tufayli ular oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarida qatnashib, bir oksidlanish darajasidan boshqasiga tez o'tishi mumkin. Mn²⁺ ionini topishda bu imkoniyatdan foydalanish va uni e'tiborga olish zarurdir.
1. O'yuvchi ishqorlar Mn²⁺ ioni kislotalarda (shu jumladan, suyultirilgan sulfat kislotada) eriydigan oq rangli Mn(OH)₂ cho'kma hosil qiladi:
Mn²⁺ + 2OH^-→ Mn(OH)₂↓
Mn²⁺ ioni havo kislorodi ta'sirida oson oksidlangani uchun qo'ng'ir rangli MnO(OH)₂ hosil qiladi.
MnO(OH)₂cho'kma suyultirilgan sulfat kislotada erimaydi. Biroq sulfat kislotali muhitda 1-3 tomchi H₂O₂ ta'sir ettirilsa, cho'kma quyidagi tenglama bo'yicha eriydi va kislorod ajralib chiqadi:
MnO(OH)₂ + H₂O₂ + 2H⁺ → Mn²⁺ + 3H₂O + O₂ ↑
Sulfat kislota ishtirokida MnO(OH)₂cho'kmani eritish uchun H₂O₂ dan tashqari ishqoriy metallar nitritlari ishlatilishi mumkin. Sulfat kislotadan farqli ravishda xlorid kislotada MnO(OH)₂ xlorid ionining oksidlanishi hisobiga eriydi:
MnO(OH)₂ + 4H⁺ + 2C1^-→Mn²⁺ + 3H₂O + C1₂↑

2. Ammiak ishqorlar singari Mn(OH)₂ cho'kma hosil qiladi:
Mn²⁺ + 2NH₄OH→Mn(OH)₂↓ + 2NH₃
Bu reaksiyada hosil bo'layotgan ammoniy ionning gidrolizlanishi va eritmaning pH qiymati ko'tarilishi natijasida, cho'kish to'liq bo'lmaydi. Eritmada ammoniy ko'p bo'lganda, cho'kma umuman hosil bo'lmasligi mumkin. Bu xossadan aralashmadagi A1³⁺, Cr³⁺, Fe³⁺ va Ti⁴⁺ ionlarini Mn²⁺ iondan qisman ajratishda foydalaniladi. Ammiakli muhitda Mn²⁺ ionning bir qismi havo kislorodi ta'sirida oksidlanadi.