Rtа mахsus tа’lim vаzirligi nizomiy nomidаgi toshkent dаvlаt pedаgogikа universiteti

4. Arxaik davr hayotining umumiy manzarasi. 
Taxminlarga ko`ra, arxaik 
davrda yunon uy-joyi oddiy va bir qavatli edi. Epik matnlariga ko`ra, erkaklar 
qisqa ko`ylak (xiton) kiyib, ko`chaga chiqayotganda ustilariga keng yoping`ich 
(xlamida) tashlaganlar. Ayollar xiton ustidan hashamatli keng kiyim, kamar bilan 
tortilgan kamzul (peplum) kiyganlar. Sharqdan erkaklar uchun uzun, yubqa 
kanopdan to`qilgan, tumshuqqacha boradigan xiton o`zlashtirib olingan. Sochga 
tilla to`g`nog`ich qistirilgan. Ijtimoiy tabaqalanish kiyinishga ta’sir qilgan. 
Zodagon yoshlar otliq yurganda, oval plash (xlamida) bilan o`ranganlar. 
Hunarmandlar esa, chap yelka orqali tashlangan kamtar jun yoping`ich 
(eksomida) bilan cheklanib qolganlar.
Arxaik davrda oila-nikoh munosabatlari ham o`zgardi. Gomer davrida kuyov 
kelinni ota-onalariga qimmatbaho sovg`alar berib, sotib olar edi. Arxaik davrda 
esa, kelinga sep berish odatga aylandi. Nikohga asos bo`lib, yoshlarning ota-onasi 
o`rtasida tuzilgan kelishuv shartnomasi xizmat qilar edi. Tegishli qurbonliklar 
qilingach, kelinning otasini uyida to`y tantanalari va ziyofat boshlanar edi. 
Quyosh botishi bilan kelin kuyovning uyiga kuzatib qo`yilgan.
Dafn marosimlari o`zgardi. Arxaik davrda ko`kragiga urib yig`laydigan 
go`yandalar paydo bo`ldi. Yig`i-sig`idan so`ng, marhum jasadi yuvib-taralib, 
xushbo`y yog`lar surtilgan. Keyingi kun dafn qilish marosimi o`tkazilib, yig`i 
bilan mayit shahar tashqarisidagi qabristonga chiqarib ko`milgan. O`likning 
og`ziga yer osti Aid podsholigida o`liklarni tashuvchi Xarondga to`lov sifatida 
tanga qo`yganlar. Ehtimol, krematsiya ham bo`lgan. Bu haqida Gomer 
poemalarida eslatiladi. Marhum o`zining qimmatli buyumlari bilan katta gulxanda 
yoqilgan. Olovga vino, sut va asal sepish odati bilan marosim tugagan.
Tayanch tushunchalar: 
Apella, eklessiya, Sparta, axey, Artemida 
ibodatxonasi, Tenglar jamiyati, ilotlar, periek, simmaxiya, lakonizm, iryen, il, 
efor, lox, loxak, Kifera, Xarond, krematsiya, fiditiya, kriptiya, xiton,peplum, 

---

158
eklessiya, gerusiya, ikki podsho, Arkadiya, simmaxiya, mayda chaqa tanga, 
Likurg, ashdod, evrionit, agela, geront.