Ўрта махсус, касб-ҳунар таълими маркази самарқанд вилоят ўрта махсус, касб ҳунар таълими бошқармаси пастғдарғом маиший хизмат касб -ҳунар коллежи

Katorli ifodalar

Kushish operasiyasi (+),munosabat operasiyalari (=, <>, >, <, >=, <=)
Katorli operandalar xisoblangan ifodalar katorli deyiladi.Ular katorli konstantalar, uzgaruvchilar va kursatkichli funksiya va operasiyalardan tashkil topadi. Katorli berilganlar ustida kushish va munosabat operasiyalarini utkazish mumkin.
Kushish operasiyasi (+) bir nechta katorlarni bitta natijaviy katorga birlashtirish uchun kullaniladi.

Ifoda	Natija
'A'+'T'+' '+'386'	'AT 386'
'A'+'B'+'V'+'G'+'D'	'ABVGD'

Natijaviy katorning uzunligi 255dan ortik.
Munosabat operasiyalari (=, <>, >, <, >=, <=)2 ta katorli operandalarni solishtiradi va solishtirish chapdan ung tomonga bulib, oldin xamma kushish operasiyalari bajarilib oxirida munosabat operasiyalari amalga oshiriladi. Katorli operandalar ustida munosabat operasiyalarini bajarish bulev tipida bulib, agar ifoda rost bulsa, True, yolgon bulsa, False kiymatni kabul kiladi.

Ifoda	Natija
' DOS4.0'<'DOs4.0'	True
'akkord'>'AKKORD'	True

Katorlar uzunligi buyicha teng bulganda va bir xil simvollardan tashkil topgandagina katorlar bir-biriga teng xisoblanadi.

Ifoda	Kiymat
'Printer '>'Printer'	True
'XXXXXXX'>'XXXXX'	True
'Office'='Office'	True

Katorli uzgaruvchi katorli ifodani uzlashtirishi uchun uzlashtirish operatori (:=) dan foydalaniladi.
Masalan:
Str1 := 'ukuvchilar guruxi';
Str2 := Str1 + ' birinchi kurs';
Fio := 'Sharipov L.I.';
Operator bajarilgandan sung uzgaruvchining kiymati uzunligi maksimal kiymatdan ortik bulsa, u xolda ung tomondagi ortikcha belgilar tashlab ketiladi.

A yozuvi	Ifoda	A ning kiymati
A: string[6]	A := 'GURUX 1';	'GURUX'
A: string[8]	A := 'GURUX 1';	'GURUX 1'
A: string[2]	A := 'GURUX 1';	'GR'

Bitta ifodada literli va katorli operandalar katnashishi mumkin.
Agarda literli uzgaruvchi katorli kiymatni uzlashtirsa, kator uzunligi 1 ga teng, aks xolda dastur bajarilishida xato bulishi mumkin.
Katorning aloxida belgilariga katorning tartib nomeri buyicha (indeksi) murojaat kilish mumkin. Indeks butun sonlardan tashkil topgan bulib, indentifikatordan sung kvadrat kavs ichiga olinadi.
Masalan, Str2[1+2] va Str2[7] lar yukorida keltirilgan Str2 uzgaruvchining oxirgi kiymatlarini uchinchi('D') va yettinchi ('Z') belgilariga utishni
ta’minlaydi. Katorli berilganlar bilan ishlashda maxsus prosedura va funksiyalardan foydalanish mumkin.