Roman Yoshlar nashriyot uyi

C hin giz Aytm atov
y o ‘q! Shunga qaramay, shu yerlarda ham odam lar yasha- 
shadi. To‘g ‘ri, har kim toqati yetguncha - birov uch yil, jud a 
chidasa, to ‘rt yil yashaydi, keyin tamom, hisob-kitobini ola- 
di-yu, bu yerdan uzoqroqqa ketadi...
A m m o B o‘ronlida faqat ikki kishi - Kazangap bilan 
Edigey B o ‘ron o ‘troqlashib qolishdi. Eh-ha, bu orada qan- 
chadan-qancha odam lar kelib ketmadi deysiz bu erga! 0 ‘zi- 
ni aytm ay q o ‘ya qolsin, haytovur chiy degani y o ‘q. K azan­
gap ham bu yerlarda qirq to ‘rt yil ishlab q o ‘ydi. Boshqalar 
yaxshi-yu u yom on b o ‘lgani uchun emas, albatta. Bitta 
K azangapning o ‘zini Edigey o ‘nta odam ga alishm as edi... 
Endi u ham m anguga ketdi...
Kelgan poyezdlar ajralishdi. Biri mashriq tom onga, 
ikkinchisi m ag‘rib tom onga y o ‘l oldi. B o‘ronlining ayri 
y o ‘llari yana bir m uddat huvillab qoldi. Poyezdlar j o ‘nashi 
bilan ham m ayoq birdan ochilib ketganday b o id i - zim -zi- 
yo osm onda yulduzlar tag ‘in ham ravshanroq charaqlab, 
shamol qiyaliklar, shpallar, sal-pal jaranglayotgan, qisirla- 
yotgan tem ir iz o ‘rtasidagi sh ag ‘al yuzasida em in-erkinroq 
sh o ‘xlik qila boshladi.
Edigey uychaga kirmadi. Ustunga suyanib, o ‘ylanib 
qoldi. Uzoqda, tem ir y o ‘l ortidagi dalada o ‘tlab yurgan tu- 
yalam ing qoralari k o ‘rindi. U lar oy nurida tik turganicha 
miq etm ay tongni kutishardi. Edigey o ‘zining ikki o ‘r- 
kachli, yirik boshli nortuyasini - S ario‘zakda eng kuchli, 
eng ildam, x o ‘jayini kabi «Q oranor B o‘ron» deb nom oigan 
tuyasini tanidi. U Edigeyning faxri edi: o ‘lguday baquvvat, 
lekin odam ni qiynab yuboradi o ‘zi ham. Chunki Edigey uni 
b o ‘taloqligida axta qilm agan, keyin shundayligicha qolib 
ketgan, shuning uchun tuyalar orasida b o ‘g ‘ra b o ‘lib ger- 
dayib yurar edi.
Edigey ertangi yum ushlari orasida barvaqtroq Q oranor- 
ni uyga haydab kelish, unga egar-jabduq q o ‘yish kerakli-
3 5 ^ 18 w á f

---

gini esladi. 0 ‘lik chiqarishda lozim b o ia d i. M iyasida yana 
shunga o ‘xshash m ing xil xayollar aylandi...
Bu paytda bekatdagi odamlar uylarida xotiijam uxlab 
yotishardi. Temir y o in in g bir chekkasida katta bekat turli 
mayda-chuyda idoralari, hovli sahnida qurilgan o‘choqlar, bi- 
ri-biriga o ‘xshash ikki b o ‘g ‘otli yig‘ma-taxta devorli, shiferli 
uychalar (bor-yo‘g ‘i oltita uyni temir y o i boshqarmasi qurdir- 
gan), ular yonida Edigey o ‘zi qurib olgan uy, rahmatli Kazan- 
gapning paxsa devorli kulbasi, hovlilardagi turlicha qo‘ndiril- 
gan tandir, o ‘choqboshilar, bostirmalar, mol-hol uchun chetan 
devorli qo‘ra, o ‘rtada shamolda aylanadigan, aslida o ‘zi uni­
versal elektr nasosxona, zarur bo‘lganda ishga tushadigan suv 
tortqich (bu yerda u keyingi yillarda paydo bo‘ldi), xullas, 
Bo‘ronli qishloqchasi shulardan iborat edi.
Buyuk tem ir y o ‘l tarm og‘ida, buyuk Sario‘zak dashtida 
qon tom irlariday har yoqqa tarqalgan turli bekatcha, bekat, 
shoxobcha, shaharlam i bir-biriga bog‘lab turgan m o ‘jaz- 
gina bekatlardan biri edi B o ‘ronli... U kaftday ochiq jo y - 
da, dunyodagi ham m a sham ollarga b ag ‘rini tutgan holda 
joylashgan... Ayniqsa, qishda uylarni derazasigacha qorga 
ko ‘mib, tem ir y o ‘lni qalin m uzlagan d o ‘ngliklarga aylan- 
tirib yuboradigan Sario‘zak q orbo‘roni tursa borm i, xud- 
di bekatni uchirib ketguday b o ‘lardi. Shuning uchun ham 
dashtdagi bu bekat B o ‘ronli deb atalar, bekat peshtoqi- 
ga qozoqcha va ruscha qilib «Burannbiy - B o‘ronli», deb 
yozib q o ‘yilgan edi.
Edigey qor tozalaydigan m ashinalar kelgunga qadar 
b o ‘lgan davm i esladi. Bu m ashinalar y o ‘ldagi kurting boTib 
qotib qolgan qor uyum larini b o ‘laklarga boTib, tish-kaft- 
girlari bilan ikki tom onga surib tashlaydi. U kezlarda-chi, 
qor bosgan y o ‘llam i tozalash uchun K azangap ikkovlari 
o ‘lar-tirilariga qaramay, it azobida olishgan edilar. Bu ishlar 
xuddi kechagina b o ‘lib o ‘tganday-a. Ellik birinchi, ellik ik-
______________________________________________________