Roman Yoshlar nashriyot uyi

Asrga tatigulik kun
19

---

Chingiz A ytm atov
kinchi yillarda qish ju d a o g ‘ir keldi. Frontda shunday kezlar 
b o ‘lganki, odam um ri faqat bir m arta jan gg a kirishgagina 
yoki b o ‘lmasa tankka qarshi bir m arta granata uloqtirish- 
gagina kifoya qilgani singari B o ‘ronlida ham ahvol xuddi 
o ‘shanday b o ‘lgan edi. B u yerda seni hech kim o id irm a s a
ham , o ‘zingni o ‘zing nobud qilishingga to ‘g ‘ri keladi. Qan- 
chalab qor bosgan jo ylam i q o ‘l bilan kurab, surib, qom i 
nam atlarga solib sudrab, hatto qoplarda orqalagancha tepa- 
likka olib chiqilardi. Ishlar bekatdan yetti chaqirim narida, 
tem ir y o ‘l kesib o ‘tgan tepalik enishida olib borilar, har 
safar ham bu kurash qorbo‘ron bilan so ‘nggi olishuvdek 
tuyilardi. Yo‘l ber, deb dasht b o ‘ylab o ‘kirib kelayotgan 
poyezdlam ing dahshatli ovozini boshqa eshitm aslik uchun 
o ‘ylab o ‘tirmay, jonini berishga ham rozi b o ‘lardi odam.
Endi qorlar erib ketdi, poyezdlar yelib, u yillar ortda 
qoldi... ular bilan endi hech kim ning ishi y o ‘q. 0 ‘tdi-yu, 
ketdi. Hozirgi y o ‘l ishchilari g ‘ala-g ‘ovurda zuv kelib, zuv 
ketishadi. U lam i nazorat-rem ont brigadalari deyishadi. Bir 
zam onlar m ana shu S ario‘zakdagi qor bosishlar haqida 
gapirib, unda atigi ikki-uch kishigina belkurakda ishlag- 
anini aytsang, hozirgilar buni tasavvur ham qila olm aydi, 
ishonm aydi ham! M o‘jiz a bu! B a’zilar ochiqdan-ochiq 
m asxara qiladi: «bunday koni azobning kim ga keragi 
bor, k o ‘ra-bila turib, o ‘zini qiynoqqa solishdan nim a foy- 
da, deydi. Biz b o ‘lganim izda bu ishga sira q o i urm agan 
b o ‘lardik! 0 ‘zlaringni xudo urib q o ‘ygan, b o ‘lm asa qur- 
ilishm i yoki b o im a s a boshqa biror jo y d a ishlash m um kin 
edi-ku, ish qurib ketibdim i? Zarur b o ‘lib qolsa, q o ‘shim- 
cha ishlarga xalqni to ‘plab hayda, vassalom ... Q ancha ish- 
lasang, shuncha haq olasan. A gar buni hashar deb qolishsa, 
xalqni to ‘plagin-u q o ‘shim cha haqni talab qil. Shu ham 
gap b o ‘ldi-yu... G ‘irt anoyi b o ‘lgansizlar, boboylar, anoy- 
ilarcha o ‘lasizlar!..»
20

---