Ўрмончилик ” фанидан ўҚув-услубий мажмуа

Ер шари дендрофлорасида сифатли ёғоч берувчи асосий япроқ 
баргли ўрмонлардаги дарахт турлари 
Ўзбекча номи 
Ўсадиган ҳудуди номи 
1 
Ёзги эман 
Россия, Европа 
2 
Оддий қора қайин 
Европа
3 
Қоя эмани 
Европа
4 
Австрия эмани 
Жанубий Европа 
5 
Оқ эман 
Америка

---

15 
6 
Йирик мевали эман 
АҚШ
7 
Шимол эмани 
Канада
8 
Ўткир баргли заранг 
Европа, Россия 
9 
Оқ қайин 
Россия
10 
Қоғоз қайини 
АҚШ 
11 
Жўка
Европа
12 
Ликвидамбр
Хитой
13 
Доим яшил эман 
Япония
14 
Шарқ чинори 
Европа, Осиё 
15 
Тик дарахти 
Индонезия
16 
Эвкалипт дарахти 
Австралия
17 
Баобаб дарахти 
Африка
 
Экваториал минтақадаги ёмғирли ўрмонларда (намсевар, доимяшил 
тропик ўрмонлар) йил давомида ёғингарчилик кўп миқдорда ва текис 
тақсимланган ҳолда ёғади. Улар тахминий 850 млн гектар майдонда ўсади ва 
125 млрд м
3
ёғоч заҳирасига эгадирлар. Ушбу ўрмонлар дарахт турларига 
бойлиги билан алоҳида ажралиб туради. Биргина Бразилиядан Амазонка 
дарёси ҳавзасидаги тропик ўрмонларда 4,5 мингга яқин дарахт турлари 
учрайди. 
Лотин Америкада қадрланадиган қизил дарахт (Caesolpinia rchbnata) 
маҳагони (Suvietenia macrophylla) бальса (Ochroma spp) ва машҳур яшил 
дарахт (Ocotea radiaei) ҳисобланади. Ocotea radiaei турининг ёғочи Панама 
каналида шлюзлар қурилишида фойдаланилади. Африкадаги тропик 
ўрмонлар ҳам турларга бойлиги билан ажралиб туради, уларда қимматли 
ёғоч берувчи дарахт турларнинг ўзиёқ 40 тага етади. Улар эбен дарахти 
(Diosptyros ebenum) африка махагони (Khaya ivorensis) сипо (Entadrofragma 
utile, limbo (лимбо)-Terminala superba) ва бошқалардир.
Осиёда тропик ўрмонлар Шарқий Хитой, Хинди Хитой, Индонезия 
оролларида тарқалган ва дендрологик таркибини бойлиги ва кучли 
эксплуатация қилиниши билан характерланади. Энг муҳим турларга – тип 
дарахти (Tccona grandis), сал дарахти (Chorea robusta), қизил дарахт (Cedrefa 
toona), қора дарахти (Diospyros ebenum) киради. 
Қуруқ иқлимли минтақалар ер шарининг барча жойларида учрайди. 
Ушбу ҳудудларда антропоген фактор муҳим роль ўйнаган, мол боқиш, 
дарахтларни кўплаб кесиш, қишлоқ хўжалиги учун янги ерлар очиш 
оқибатида улар кўплаб кесилиб кетган. Хозирги пайтда дунё ўрмончилик 
фани олдида ўрмон ресурсларидан оқилона фойдаланиш, ўрмонларни қайта 
тиклаш ва муҳофаза этиш муаммосини ечиш каби улкан ва муҳим 
масалаларни ечиш турибди.