Respublikasioliy

Davlat byudjeti kamomadi va uning ko‘rinishlari

Har bir davlat byudjetning daromad qismi bilan harajat qismining teng boMishini ta’minlashga harakat qiladi. Ammo amalda har doim harajat daromadga nisbatan ko‘proq boMadi. Natijada byudjet taqchilligi hosil boMadi. Uning paydo boMishi qator sabablarga bogMiq:

ishlab chiqarishning pasayishi;

ijtimoiy dasturlarga ko‘zlangan harajatlardan ko‘proq sarflab qo‘yish;

mudofaaga harajatning oshib ketishi; koMankali (pinhoniy) iqtisodiyotning o‘sishi.

Byudjet kamomadining strukturaviy, davriy va amaldagi ko‘rinishlari mavjud.

Byudjet kamomadining strukturaviy ko‘rinishi resurslaming toMiq bandligi sharoitida, mavjud boMgan soliq tizimida davlat hara­ jatlari va daromadlari o‘rtasidagi farq orqali aniqlanadi.

Б = G - 1 Y*

Б - byudjetning strukturaviy kamomadi; G - davlat xaridi;

t - coliq stavkasi;

Y* - potensial YalM.

95

Davriy kamomad - bu amaldagi kamomad va strukturaviy ka- momad o‘rtasidagi farq bilan aniqlanadi.