to’g’riligini ta'minlashga qaratilgan
hamda korxona resurslaridan maqsadga muvofiq oqilona foydalanishga imkon yaratadigan doimiy, kundalik ishlar majmuidir
Buxgalteriya hisobi tizimi
Accounting System
Sistema
buxgalterskogo ucheta
Tegishli xo'jalik muomalalarini yozishga
taalluqli hisob siyosati va amallardir
Nazorat amallari
Control procedures
Kontrolniy protseduri
Tekshirilayotgan korxona xodimlari
tomonidan bajariladigan maxsus tekshiruvlar
Nazorat muhiti
Control Environment
Kontrolniy sreda
Xo’jalik yurituvchi sub'ekt
rahbariyatining xabardorligi, ichki nazorat tizimini o'rnatish va qo'llab- quvvatlashga qaratilgan amaliy ishlari tushuniladi
Tekshirilayotgan korxona ichki nazorat
tizimi bilan tanishi,uning ishonchliligini aniqlash va tasdiqlash amallarining yig'indisidir
Shartli majburiyatlar
Contingent liabilities
Uslovnie obyazatelstva
Tekshirilayotgan xo’jalik sub'ektining
kelajakdagi xo’jalik faoliyatining natijasi bo'1gan va uning auditorlik firmasi tomonidan tasdiqlangan hozirgi buxgalteriya hisobotida aks ettirilgan moliyaviy holatiga sezilarli darajada ta'sir etuvchi noaniq summadagi kelgusi davr majburiyatlarning kutilishi
Bog'liq tomonlar bilan operatsiyalar
Transactions with related parties
Operatsii so svyazannimi storonami
Biror bir baho belgilanganligi yoki
belgilanmaganligidan qat'iy nazar bir bog'1iq tomondan ikkinchisiga resurslar yoki majburiyatlarning berilishi
Auditdagi yo’1 qo'yilishi mumkin bo'lgan tanlov xatosi
The audit error can be competitive
Oshibka audita konkurentosposob nosti
Auditor tomonidan auditorlik tanlov
jarayonida xo'jalik sub’ektining buxgalteriya hisobi va hisobotida aniqlagan, lekin ushbu tanlov jarayonida tekshirilishi lozim bo'lgan ma'lumot1arning to’g'ri1igi haqida audit xulosa berishi mumkin bo'lgan darajadagi xatoliklarningmaksimal holati.
Auditdagi kutilayotgan tanlov xatosi
Expected selection error
Ojidaemie oshibka vibora
Auditorning tanlovi jarayoni
boshlanmasidan oldin ushbu tanlov jarayonida auditor tomonidan iqtisodiy sub'ekt buxgalteriya hisobi va hisobotida aniqlashni muljallangan xatolar mazmunini taxminiy, sub'ektiv ravishda baholashdir.
Auditning tashqi sifat nazorati
External audit quality control
Kontrolniy kachestva vneshnogo audita
O'zbekiston Respublikasida auditorlik
faoliyatini muvofiqlashtiruvchi auditorlik tashkilotining auditorlik faoliyati qoidalari (standartlari) va boshqa me'yoriy hujjatlarga amal
qilinayotganligini tekshirish uchun davlat
organlari va auditorlik birlashmalari tomonidan qabul qilingan tashkiliy usullar, uslubiyatlar va tadbirlardan iborat.
Auditorlik riski
Audit risk
Auditorskiy risk
Auditorlik riski — bu auditorlik tekshiruvi
natijalari bo’yicha auditorlar tomonidan sub’ektiv aniqla-nadigan, moliyaviy hisobotda, uning ishonchliligi tasdiq- langanidan so'ng xatolar mavjudligini tan olish yoki moliyaviy hisobotda bunday kamchiliklar haqiqatan ham yo'q bo'1gan-da, unda kamchiliklar mavjud deb tan olinish ehtimolidir.
Auditning muhimlik darajasi
Materiality of audit
Sushchestvennost audita
Muhimlik tushunchasi auditor
tomonidan yo'l qo'yi1ishi mumkin bo'lgan xatoning hajmini va o'tkazi1adigan auditorlik tekshiruvining ko'1amini aniqlash hamda tuziladigan auditorlik xulosasining shaklini belgilash (ijobiy yoki salbiy) uchun birlamchi va asos bo'1uvchi manba hisoblanadi.
Nazorat riski
Control risk
Konrolniy risk
Nazorat riski — bu korxonaning mavjud
va muntazam qo’11ani1ib kelinayotgan buxgalterlik hisobi tizimi va ichki nazorat tizimi vositalari alohida-alohida yoki birgalikda jiddiy ahamiyatga ega bo'lgan kamchiliklarni o'z vaqtida aniqlay olmaslik va tuzata olmaslik (yoki bunday kamchiliklar vujudga kelishining oldini olish) ehtimolining auditor tomonidan sub’ektiv tarzda aniqlangan ko'rsatkichdir.
Tahliliy amallar
Analytical procedures
Analiticheskie protseduri
Auditor tomonidan olingan
ma'lumotlarni tahlil qilish va baholash, g'ayrioddiy va buxgalteriya hisobida noto’g’ri aks ettirilgan xo’jalik faoliyati faktlarini aniqlash, hamda bunday xatolar va chalkashliklarning sabablarini aniqlash maqsadida tekshirilayotgan xo'jalik yurituvchi subektning muhim moliyaviy va iqtisodiy ko’rsatkichlarini o'rganish tushuniladi.
Auditorlik riskining maqbul to'plami
Acceptable audit risk
Priemlememie auditorskie risk
O'tkazilgan auditorlik tekshiruvlari
natijasida yanglish mulohazaga kelish va natijada noto’g’ri auditorlik xulosasi tuzish ehtimoli(xavfi) tushuniladi
To'1aqon1i auditorlik tekshiruvini
o’tkazish va auditorning asosli xulosasini tayyorlash uchun zarur bo'1gan auditorlik tekshiruvlari miqdori va ularni o’tkazish ko'1ami auditorlik tekshiruvini o’tkazish
uchun sarflanadigan vaqt, unda ishtirok
etadigan mutaxassislar tarkibi va sonining auditor (auditorlik firmasi)
tomonidan baholanishdir.
Buxgalteriy hisobidagi tovlamachilik
Falsifikatsiy ucheta
Accounting fraud
Buxgalteriya hisobotini buzib
ko'rsatilishiga qaratilgan ongli ravishdagi harakat yoki harakatsizligi. Agar iqtisodiy sub'ektning mansabdor shaxslari g'araz1i maqsadlarda aldov uyushtirsalar yoki buxgalteriya hisobotidan foydalanuvchilar ishonchini suiste'mo1 qilsalar, lekin ularning ayblari sud tomonidan isbotlanmagan holatida auditor ularni topgan taqdirda u buxgalteriya hisobotini ongli ravishda buzilganligi mavjudligini ko’rsatishi lozim.
Ahamiyatlilik
Sushchestvenno st
Materiality
Potentsial hamkorning qarorlariga ta'sir
qiladigan va qilish mumkin bo'1gan xo'jalik yurituvchi sub'ektning xo'jalik faoliyatining mulkdor o’lchovi yoki sifat bahosi
Buxgalteriya hisobi va hisobotidagi xatolik
Oshibki buxgalterskogo ucheta i otchetnosti
Accounting and reporting errors
Hisob yozuvlaridagi arifmetik yoki
mantiqiy xatoliklar hisob ma'1umot1ariga e'tiborsiz1ik yoki xo'jalik faoliyati faktlarini, mulkning holati va mavjudligini majburiyatlar va hisoblash ishlarini noto’g'ri tasavvur etish orqali hisob vahisobot ma'lumotlarining ko’zda tutilmagan holatdagi buzilishi
Buxgalteriya
hisobotining jiddiy ravishda buzib ko'rsatilishi
Buxgalteriya hisobotining ishonchligiga
sezarli darajada ta'sir ko’rsatuvchi jiddiy xarakterdagi buxgalteriya hisobotini buzilishi
“AUDITORLIKDALILLAR”MAVZUSIBO'YICHAGLOSSARIY
ATAMANING
O'ZBEK TILIDA NOMLANISHI
ATAMANING
INGLIZ TILIDA NOMLANISHI
ATAMANING RUS TILIDA NOMLANISHI
ATAMANING MA’NOSI
Auditorlik dalillar
audit evidence
Auditorskie dokazatelstva
Auditorlik tashkilotining
auditorlik tekshiruvlarini o'tkazish davomida yig'ilgan va auditorlik xulosasi berish uchun asos bo'1uvchi ma'1umotlardir.
Axborot
information
Informatsiya
Auditorning tahlillari natijasida
olingan xo’jalik faoliyatidagi faktlar to’g'risidagi ma'1umot1ar to'plamidir
Mijoz-korxona
venture
Predpriyatie
Auditorlik xizmati
ko'rsati1ayotgan xo’jalik
yurituvchi subekt
Uchinchi shaxslar
third parties
Treti litsa
Ayditor yoki mijoz korxona
bilan u yoki bu tarzda aloqador bo'lgan va bu aloqadorlik auditor fikriga jiddiy ta'sir ko'rsatadigan huquqiy yoki jismoniy shaxslardir
Tahlil qilish
analysis
Analiz
Mijoz korxona buxgalteriya
hisobotida faktlarning auditor tomonidan mushohada qilinishi va o'z fikrini shakllantirishi
Faktlarni tasdiqlash yo'li bilan olingan dalillar
The evidence obtained to confirm the facts
Dokazatelstva po poluchennie dlya podtverjdeniya faktov
Faktlarni tasdiqlash mulklar va
majbur iyatlar muayyan turlari ning mavjud ligini aniqlashdan iborat. Bu xo'jalik faoliyatidagi faktlar bo'1ib, ularni fakt- vaziyatlar deb hisoblash mumkin; ular zamonaviy auditning aj ralmas qismi hisob langan inventarizatsiya yo’1i bilan aniqlanadi
Hujjatlashtirilgan faktlarni aniqlash yo'li bilan olingan dalillar
Documentary evidence obtained to determine the facts
Dokumentalnie dokazatelstva
Hujjatlashtirilgan faktlarni
aniqlash moliyaviy hisobotni va hisob registrlarini to'1dirish uchun asos bo'lgan dastlabki hujjatlarni tekshirish yo’li bilan
amalga oshiriladi
Auditorlik dalillarni to'p1ash
Gathering audit evidence
Sbor auditorskix dokazatelstv
Tekshirilayotgan korxonada
amlga oshirilgan xo'jalik muomalalarini qonuniyligi va moliyaviy hisobot ko'rsatkich1arining ishonchliligini tasdiqlovchi hujjatlar va axborotlarni to'p1ash ketma-ketligidir.
Auditor fikri
The audit opinion
Auditorskoe mnenie
Auditor o’zining xulosasida
keltirish lozim bo'1gan, to'1iq yoki qisman tekshirilayotgan iqtisodiy sub'ekt buxgalteriya hisobotining ishonchligi (ishonchli emasligi, ishonchliligi sharhlar bilan) haqidagi belgilangan shaklda ifodalangan auditor (auditorlik tashkiloti) ni hamda auditorlik xulosasini tayyorlash uchun yig'ilgan dalillarning etarliligi haqidagi natijaviy xulosasidir.
Ekspert xulosasi
The conclusion of the expert
Zaklyuchenie eksperta
Yozma shaklda ifodalangan
ekspert ishining natijalari aks ettirlgan hujjat
Auditning ishchi hujjatlari
Audit working documents
Dokumenti audita
Auditor tomonidan
tekshirilayotgan xo'jalik yurituvchi sub’ekt xodimlari va uchinchi shaxslar tomonidan auditor talabiga binoan audit tekshiruvchilaridan oldin, tekshiruvlar jarayonida va tugatilganida tuziladigan moddiy ko'rinishidagi ma'lumotlarining yig'indisi hisoblanadi va u auditorning haqqoniy hisoboti va xulosasi tuzilishiga imkon beruvchi shuningdek mazkur va keyingi auditning samarali o'tishiga ko'mak1ashuvchi ma'lumot1arni o’zida aks ettirish
lozim.
Auditorlik tanlash
selection
auditorskaya viborka
Bu alohida hujjatlar, yozuvlar va
hokazolar ko’rinishidagi tekshiriladigan to’plamni shakllantirish uchun ma'1um qoidalar asosida tanlab olingan elementlardir
Muvofiqlikni tanlab tekshirish
check the selection of conformity
sovmestim s vibrannim elementom upravleniya
Tekshiriladigan hisobot davri
ichida ichki nazorat me'yor1arining tez-tez buzilib turishini aniqlash
Mohiyatan tanlab tekshirish
as a matter of
fact checking selected
roverka sootvetstviya vibran vopros fakta
Ichki nazoratning buzilishini
qiymat ifodasida o’lchash
Tekshiriladigan to'plam
podnadzornay kollektsiya
supervised collection
bu tekshiriladigan ma'1um
elementlar yig'indisidir. Auditda buxgalteriya yozuvlari
(provodkalari), moddalar, yozuvlar to'p1am elementlari sifatida tanlab olinib, ushbu tanlash ular haqida ma'lumot
berishi lozim
Stratifikatsiya
stratification
stratifikatsiya
Auditorlik tashkilotining
o'rganiladigan butun to’plamini alohida guruhlar (quyi to’plamlar)ga bo’lish
Reprezentativlik
representation
predstavlenie
Tekshiriladigan to'p1amning
barcha elementlaridan teng miqdorda tanlanish ehtimolining ta'min1anishi
Bog'liq tomonlar bilan operatsiyalar
transactions with related parties
operatsii so
SV azannimi storonami y
Biror bir baho belgilanganligi
yoki belgilanmaganligidan qat'iy nazar bir bog'1iq tomondan ikkinchisiga resurslar yoki majburiyatlarning berilishi
Auditdagi yo'l
The audit error
Oshibka audita mojet
Auditor tomonidan auditorlik
qo'yilishi mumkin bo'lgan tanlov xatosi
can be competitive
bit konkurentosposobnoy
tanlov jarayonida xo'ja1ik
sub’ektining buxgalteriya hisobi va hisobotida aniqlagan, lekin ushbu tanlov jarayonida tekshirilishi lozim bo'lgan ma'lumot1arning to’g'ri1igi haqida audit xulosa berishi mumkin bo'lgan darajadagi xatoliklarningmaksimal holati.
Uyg'un1ashgan tanlash
combinational selection
kombinatsionnaya viborka
Tasodifiy va sistematik tanlash
usullaridan tarkib topgan uyg'un1ik ko’rinishida amalga oshiriladigan tanlash
Sistematik tanlash
systematic selection
sistematicheskaya viborka
Bunda elementlar tasodifan
tanlangan ma'lum bir sondan boshlab, har bir doimiy intervaldan tanlab olinadi
Tasodifiy tanlash
random selection
sluchayniy vibor
Tekshirilayotgan ob'ektni
tasodifiy sonlar jadvali bo'yicha tanlab olish
Auditdagi kutilayotgan tanlov xatosi
expected competition in the audit error
ojidaemaya konkurentsiya v oshibki audita
Auditorning tanlovi jarayoni
boshlanmasidan oldin ushbu tanlov jarayonida auditor tomonidan iqtisodiy sub'ekt buxgalteriya hisobi va hisobotida aniqlashni muljallangan xatolar mazmunini taxminiy, sub'ektiv ravishda baholashdir.
Auditorlik riski
audit risk
auditorskiy risk
Auditorlik riski — bu auditorlik
tekshiruvi natijalari bo'yicha auditorlar tomonidan sub'ektiv aniqla-nadigan, moliyaviy hisobotda, uning ishonchliligi tasdiq-langanidan so'ng xatolar mavjudligini tan olish yoki moliyaviy hisobotda bunday kamchiliklar haqiqatan ham yo'q bo'lgan-da, unda kamchiliklar mavjud deb tan olinish ehtimolidir.
Auditning muhimlik darajasi
materiality of audit
sushchestvennost audita
Muhimlik tushunchasi auditor
tomonidan yo’1 qo'yi1ishi mumkin bo'1gan xatoning hajmini va o'tkazi1adigan auditorlik tekshiruvining ko'lamini aniqlash hamda tuziladigan auditorlik xulosasining shaklini belgilash (ijobiy yoki salbiy) uchun birlamchi va asos bo'luvchi manba hisoblanadi.
Tahliliy amallar
analytical procedures
analiticheskie protseduri
Auditor tomonidan olingan
ma'lumot1arni tahlil qilish va baholash, g'ayrioddiy va buxgalteriya hisobida noto’g'ri aks ettirilgan xo'jalik faoliyati faktlarini aniqlash, hamda bunday xatolar va chalkashliklarning sabablarini aniqlash maqsadida tekshirilayotgan xo'jalik yurituvchi subektning muhim moliyaviy va iqtisodiy ko'rsatkich1arini o'rganish
tushuniladi.
Auditorlik tekshiruvining hajmi
the volume of audit
ob’em auditorskie proverki
To'1aqon1i auditorlik
tekshiruvini o'tkazish va auditorning asosli xulosasini tayyorlash uchun zarur bo'lgan auditorlik tekshiruvlari miqdori va ularni o’tkazish ko’lami auditorlik tekshiruvini o'tkazish uchun sarflanadigan vaqt, unda ishtirok etadigan mutaxassislar tarkibi va sonining auditor
(auditorlik firmasi) tomonidan baholanishdir.
Buxgalteriya hisobidagi tovlamachilik
accounting
fraud
falsifikatsiya ucheta
Buxgalteriya hisobotini buzib
ko'rsatilishiga qaratilgan ongli ravishdagi harakat yoki harakatsizligi. Agar iqtisodiy sub’ektning mansabdor shaxslari g'arazli maqsadlarda aldov uyushtirsalar yoki buxgalteriya hisobotidan foydalanuvchilar ishonchini suiste'mo1 qilsalar, lekin ularning ayblari sud tomonidan isbotlanmagan holatida auditor ularni topgan taqdirda u buxgalteriya hisobotini ongli ravishda buzilganligi mavjudligini ko'rsatishi lozim.
ahamiyatlilik
materiality
sushchestvennost
Potentsial hamkorning
qarorlariga ta'sir qiladigan va qilish mumkin bo'lgan xo'jalik yurituvchi sub'ektning xo'ja1ik faoliyatining mulkdor o'lchovi
yoki sifat bahosi
