Respublikasi oliy va o'rta maxsus

GLOSSARIY
RISK” MAVZUSI BO'YICHA

ATAMANING O'ZBEK TILIDA NOMLANISHI	ATAMANING INGLIZ TILIDA NOMLANISHI	ATAMANING RUS TILIDA NOMLANISHI	ATAMANING MA'NOSI
Auditorlik riski	Audit risk	Auditorskiy risk	Auditorlik riski — bu auditorlik tekshiruvi natijalari bo'yicha auditorlar tomonidan sub’ektiv aniqla- nadigan, moliyaviy hisobotda, uning ishonchliligi tasdiq- langanidan so'ng xatolar mavjudligini tan olish yoki moliyaviy hisobotda bunday kamchiliklar haqiqatan ham yo'q bo'lgan-da, unda kamchiliklar mavjud deb tan olinish ehtimolidir.
Auditning muhimlik darajasi	Materiality Of audit	Sushchestvennost audita	Muhimlik tushunchasi auditor tomonidan yo'l qo'yilishi mumkin bo'1gan xatoning hajmini va o'tkaziladigan auditorlik tekshiruvining ko'1amini aniqlash hamda tuziladigan auditorlik xulosasining shaklini belgilash (ijobiy yoki salbiy) uchun birlamchi va asos bo'luvchi manba hisoblanadi.
Ichki xo’jalik riski	Internal risk	Vnutrennoxozyaystvennoe risk	Ichki xo’jalik riski bu mazkur buxgalteriya schyotida, balans moddasida, bir turdagi xo'jalik muomalalari guruhida yaxlitlanganda, xo’jalik yurituvchi sub’ekt hisobotida jiddiy kamchiliklarning, bunday kamchiliklar ichki

			nazorat tizimi vositalari yordamida aniqlangunga qadar yoki ichki xo'ja1ik nazorati umuman yo'q bo'lganda, auditor tomonidan sub’ektiv tarzda aniqlanish ehtimoli tushuniladi.
Aniqlanmaslik riski	Detektion risk	Risk neobnarujeniya	Aniqlanmaslik riski - bu xatolar va moliyaviy hisobotdagi kamchiliklarning aniqlanmaslik (ko'zga tashlanmaslik) riski tushunilib, bu auditorlik tekshiruvi jarayonida qo'llani1adigan auditorlik amallarining buxgalteriya hisobi va moliyaviy hisobotda haqiqatan mavjud bo'1gan har biri alohida-alohida yoki birgalikda jiddiy hisoblangan xatolar hamda kamchiliklarni aniqlash imkoni yo'qligining ehtimolidir.
Nazorat riski	Control risk	Konrolniy risk	Nazorat riski — bu korxonaning mavjud va muntazam qo’11ani1ib kelinayotgan buxgalterlik hisobi tizimi va ichki nazorat tizimi vositalari alohida- alohida yoki birgalikda jiddiy ahamiyatga ega bo'1gan kamchiliklarni o'z vaqtida aniqlay olmaslik va tuzata olmaslik (yoki bunday kamchiliklar vujudga kelishining oldini olish) ehtimolining auditor tomonidan sub’ektiv tarzda aniqlangan ko'rsatkichdir.
Tahliliy amallar	Analytical procedures	Analiticheskie protseduri	Auditor tomonidan olingan ma'1umot1arni tahlil qilish va baholash, g'ayrioddiy va buxgalteriya hisobida noto’g’ri aks ettirilgan xo’jalik faoliyati faktlarini aniqlash, hamda bunday xatolar va chalkashliklarning sabablarini aniqlash maqsadida tekshirilayotgan xo’jalik yurituvchi subektning muhim moliyaviy va iqtisodiy ko'rsatkich1arini o'rganish

			tushuniladi.
Auditorlik risklarining maqbul to'plami	Acceptable audit risk	Priemlememie auditorskie risk	O'tkazilgan auditorlik tekshiruvlari natijasida yanglish mulohazaga kelish va natijada noto’g’ri auditorlik xulosasi tuzish ehtimoli(xavfi) tushuniladi
Auditorlik tekshiruvinin hajmi	the volume of audit	Ob'em auditorskie proverki	To'1aqonli auditorlik tekshiruvini o'tkazish va auditorning asosli xulosasini tayyorlash uchun zarur bo'lgan auditorlik tekshiruvlari miqdori va ularni o’tkazish ko'1ami auditorlik tekshiruvini o'tkazish uchun sarflanadigan vaqt, unda ishtirok etadigan mutaxassislar tarkibi va sonining auditor (auditorlik firmasi) tomonidan baholanishdir.
Buxgalteriya hisobidagi tovlamachilik	Accounting fraud	Moshennichestvo ucheta	Hisob yozuvlaridagi arifmetik yoki mantiqiy xatoliklar hisob ma'1umot1ariga e'tiborsiz1ik yoki xo'jalik faoliyati faktlarini, mulkning holati va mavjudligini ma‘buriyatlar va hisoblash ishlarini noto’g’ri tasavvur etish orqali hisob vahisobot ma'lumotlarining ko'zda tutilmagan holatdagi buzilishi
Ahamiyatlilik	Materiality	Sushchestvennost	Potentsial hamkorning qarorlariga ta'sir qiladigan va qilish mumkin bo'lgan xo’jalik yurituvchi sub’ektning xo'jalik faoliyatining mulkdor o'lchovi yoki sifat bahosi
Buxgalteriya hisobotining jiddiy ravishda buzib ko’rsatilishi	Serious distortion of financial statements	Sereznie iskajeniya buxgalterskoy otchetnosti	Buxgalteriya hisobotining ishonchligiga sezarli darajada ta'sir ko’rsatuvchi jiddiy xarakterdagi buxgalteriya hisobotini buzilishi
Maxsus auditorlik topshirig'i	Special commission to audit	Spetsialnaya komissiya dlya provedeniya audita	Auditorlik tashkiloti bilan tuzilgan shartnomada nazarda tutilgan rasmiy buxgalteriya hisobotidan farqli bo'1gan maxsus hisobotning tekshirish yoki buyurtmachi bilan kelishilgan boshqa tekshirishlarni amalga

oshirish

“AUDITORLIK TEKSHIRISHNI REJALASHTIRISH” MAVZUSI BO'YICHA GLOSSARIY

ATAMANING O'ZBEK TILIDA NOMLANISHI	ATAMANING INGLIZ TILIDA NOMLANISHI	ATAMANING RUS TILIDA NOMLANISHI	ATAMANING MA'NOSI
Auditni rejalashtirish	Audit planning	Planirovanie audita	Auditni rejalashtirish — bu auditorlik tekshiruvi jarayonida bajariladigan vazifalar, tekshiruvni amalga oshiruvchi auditor-mutaxassislar, tekshiruvni amalga oshirish uchun sarflanadigan vaqt me'yorlari, auditorlik tekshiruvida qo'1laniladigan metodlar va amallarni oldindan belgilab olish jarayonidir.
Auditning umumiy rejasi	General plan ‘f audit	Obshchie plan audita	Auditning umumiy rejasi bu - mijoz faoliyati bilan tanishish, dastlabki rejalashtirish, tekshiriladigan xo’jalik yurituvchi sub’ektning ichki nazorat tizimini baholash, tanlash hajmi va jiddiylik darajasini aniqlash, audit dasturini tayyorlash, auditni bevosita o’tkazish jarayoni (dasturni bajarish), bajarilgan ishlar natijalarini tahlil qilish, barcha oraliq va umumiy hujjatlarni tayyorlash, tekshiruv natijalarini mijozga taqdim etish va hokazolarni o'z ichiga olgan holda audit o'tkazishning barcha bosqichlari aks ettirilgan audit ish hujjati tushuniladi.
Audit dasturi	Program of audit	Programma audita	Auditning umumiy rejasida belgilangan vazifalarni amalga oshirishning aniq va batafsil bosqichlari, bu bosqichlarni amalga oshirishning aniq vaqti, bosqichlarni amalga oshiruvchilar ro’yxati, audit bosqichlarida qo’llaniladigan usullar va amallar aks ettirilgan auditorlik ish hujjatidir.
Auditni rejalashtirish tamoyillari	Principles of planning audit	Printsipi planirovaniya audita	Auditni rejalashtirish auditorlik guruhi rahbari tomonidan audit o’tkazishning umumiy tamoyillari kabi, xususiy tamoyillariga ham muvofiq amalga oshirilishi lozim. Ular: uyg'unlik (komplekslik); uzluksizlik; maqbullik.
Audit metodlari	Audit methods	Metodi audita	Auditorlik tekshiruvi bosqichlarini amalga oshirishda qo’llaniladigan qoidalar, tahliliy amallar va asosiy vazifalar majmuidir.
Auditorlik riski	Audit risk	Auditorskiy risk	Auditorlik riski — bu auditorlik

			tekshiruvi natijalari bo’yicha auditorlar tomonidan sub’ektiv aniqla-nadigan, moliyaviy hisobotda, uning ishonchliligi tasdiq-langanidan so'ng xatolar mavjudligini tan olish yoki moliyaviy hisobotda bunday kamchiliklar haqiqatan ham yo'q bo’lgan-da, unda kamchiliklar mavjud deb tan olinish ehtimolidir.
Auditning muhimlik darajasi	Materiality Of audit	Sushchestvennost audita	Jiddiylik tushunchasi auditor tomonidan yo’1 qo'yilishi mumkin bo'lgan xatoning hajmini va o’tkaziladigan auditorlik tekshiruvining ko’lamini aniqlash hamda tuziladigan auditorlik xulosasining shaklini belgilash (ijobiy yoki salbiy) uchun birlamchi va asos bo’luvchi manba hisoblanadi.
Ichki xo’jalik riski	Internal risk	Vnutrennoxozyaystvennoe risk	Ichki xo’jalik riski bu mazkur buxgalteriya schyotida, balans moddasida, bir turdagi xo’jalik muomalalari guruhida yaxlitlanganda, xo’jalik yurituvchi sub’ekt hisobotida jiddiy kamchiliklarning, bunday kamchiliklar ichki nazorat tizimi vositalari yordamida aniqlangunga qadar yoki ichki xo’jalik nazorati umuman yo'q bo’lganda, auditor tomonidan sub’ektiv tarzda aniqlanish ehtimoli tushuniladi.
Aniqlanmaslik riski	Detektion risk	Risk neobnarujeniya	Aniqlanmaslik riski - bu xatolar va moliyaviy hisobotdagi kamchiliklarning aniqlanmaslik (ko'zga tashlanmaslik) riski tushunilib, bu auditorlik tekshiruvi jarayonida qo'llaniladigan auditorlik amallarining buxgalteriya hisobi va moliyaviy hisobotda haqiqatan mavjud bo'1gan har biri alohida- alohida yoki birgalikda jiddiy hisoblangan xatolar hamda kamchiliklarni aniqlash imkoni yo’qligining ehtimolidir.

Nazorat riski	Control risk	Konrolniy risk	Nazorat riski bu korxonaning mavjud va muntazam qo'llanilib kelinayotgan buxgalterlik hisobi tizimi va ichki nazorat tizimi vositalari alohida-alohida yoki birgalikda jiddiy ahamiyat-ga ega bo'lgan kamchiliklarni o'z vaqtida aniqlay olmaslik va tuzata olmaslik (yoki bunday kamchiliklar vujudga kelishining oldini olish) ehtimolining auditor tomonidan sub’ektiv tarzda aniqlangan ko’rsatkichdir.
Auditorlik tekshiruvi	Auditing	Auditorskaya proverka	Audit qilinishi lozim bo'lgan iqtisodiy sub'ektning moliyaviy holatiga dahldor bo’lgan auditorning dalillarini yig’ish, baholash va tahlil qilishdan iborat bo'lgan hamda auditorning mazkur iqtisodiy sub’ekt buxgalteriya hisobotining ishonchliligi va buxgalteriya hisobini yuritish to’g'riligi haqidagi fikming bayon qilinishi natijasi bo'lgan tadbir.
Auditni rejalashtirish bosqichlari	Stages of audit planning	Etapi planirovaniya audita	Auditni rejalashtirish quyidagi bosqichlarda amalga oshiriladi: auditni dastlabki rejalashtirish; auditning umumiy rejasini tayyorlash va tuzish; v) audit dasturini tayyorlash va tuzish.
Tahliliy amallar	Analytical procedures	Analiticheskie protseduri	Auditor tomonidan olingan ma'lumotlarni tahlil qilish va baholash, g'ayrioddiy va buxgalteriya hisobida noto’g’ri aks ettirilgan xo’jalik faoliyati faktlarini aniqlash, hamda bunday xatolar va chalkashliklarning sabablarini aniqlash maqsadida tekshirilayotgan xo’jalik yurituvchi subektning muhim moliyaviy va iqtisodiy ko'rsatkichlarini o'rganish tushuniladi.

“AUDITORLIK TEKSHIRUVI VAQTIDA ICHKI NAZORAT TIZIMINI O'RGANISH HAMDA BAHOLASH” MAVZUSI BO'YICHA GLOSSARIY