Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim

Ko‟paytirish va bo‟lishning jadval usulining ongli o‘zlashtirish uchun asos bo‘ladigan nazorat masalalarini qarash. Endi o‘quvchilarga bir xil qo‘shiluvchilar yig‘indisini ko‘paytirishga almashtirishga mos bo‘lgan misollami berish kerak.

Masalan, ―har qaysi taqsimchada 5 tadan olma bor. 4 ta taqsimchada qancha olma borq Rasmli tasvir bilan 5+5+5+5=20 misolni yechadilar‖. Shunga o‘xshash misollar yordamida o‘qituvchi bir xil sonlarni qo‘shish-ko‘paytirish degan yangi amalni berishni aytadi, quyidagi mashqlar bilan qo‘shishni ko‘paytirishga almashtirish mustahkamlanadi.

1. 
   Qo‘shishni ko‘pytirishga almashtiring. 3+3+3+3+3= 6+6+6+6= ≪
   
2. 
   Natijalarni hisoblang, o’z o’mida qo’shishni ko’paytirishga almashtiring. 8+8+8+7= 9+9+6=
   
3. 
   Ko’paytirishni qo’shishga almashtiring. 4*2= 5*3= 4.Ifodalarni taqqoslang va >,< yoki = belgilami qoying.
   

4+4+4+4...4*3, 9*6... 9+9+9+9+9, 7*4...7+7+7+7+7
5.Namuna bo’yicha natijalami hisoblang. 5*7=35,5*8= 8*3=24, 8*4=
Bo’lishning aniq ma’nosi bo’lishga doir masalalar yechishda, so’ngra teng qismlarga doir masalalar yechishda ochib beriladi. Ko’paytirishning o’rin almashtirish xossasi va komponent va uning natijalarining nomiga bog’liq holda bo’lishning komponentlari va natijasi nomi bilan tanishadilar.

3. 
   sinf matematikasida ko‘paytmaning o‘rin almashtirish xossasi kataklar, doirachalar, tugmalar, yulduzchalar kabi predmetlar qatoridan foydalanib tushuntiriladi. Masalan: To‘g‘ri to‘rtburchakni chizib, uni kvadratlarga ajratishadi, uni sanashda oldin ustun bo‘yicha, keyin qator bo‘yicha sanab 4*2=8, 2*4=8 ni keltirib chiqaradilar. Bu xulosa uchun quyidagi mashqlami bajarish mumkin.
   

1.