Respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

71

jumboqlarning bir qatori. O‘yin o‘ynayotgan bolalar nafaqat eng to‘g‘ri javobni to‘g‘ri tanlagani uchun, balki boshqa javoblarni aniqlagani uchun ham mukofotlanadi. Ushbu usul yordamida shax- sning yonma-yon va vertikal fikrlash qobiliyatlari bir vaqtning o‘zi- da rivojlanadi, shuningdek, o‘qituvchilarga bolaning qaysi «muta- fakkir» turiga mos kelishini baholashga imkon beradi. Bolaning fikrlash uslubini farqlash va tasniflash o‘qituvchilar uchun rivojla- nish haqida gap ketganda juda muhimdir. Shu sababli, de Bonodan kelib chiqadigan tushunchalarning amaliy qo‘llanilishi akademik sharoitda ulkan progressiv ta’sirga ega.
Shunday qilib, ketma-ket fikrlash qobiliyati (bu holda vertikal fikrlash deb tasniflanadi) bu shaxs bilan rezonanslasha boshlay- digan tushunchadir. Odatda, shaxslar o‘zlarini vertikal yoki keyin- roq bo‘lgan yagona fikrlash usuli bilan bog‘lashganligi sababli, Pol Sloan bunday vaziyat jumboqlarini yoshligida kiritishni taklif qila- di. Bu, aks holda shaxsga qulay bo‘lmaydi deb o‘ylaydigan fikrni rag‘batlantirishga yordam beradi deyilgan.
Lateral fikrlash – bu jarayonlar to‘plami. Lateral fikrlash vosita- larining to‘rtta asosiy toifalari:

• 
  sizning fikrlash tarzingizni odatdagi yo‘llaridan xalos qiladi- gan g‘oyalarni yaratadigan vositalar;
  
• 
  yangi g‘oyalarni izlashda ongingizni yangi imkoniyatlar uchun ochadigan vositalar;
  
• 
  qiymatni maksimal darajaga ko‘tarishga yordam beradigan
  

jamlovchi vositalar;

• 
  yovvoyi g‘oyalarni yaratish va ularni haqiqiy dunyo chek- lovlari, resurslari va qo‘llab-quvvatlashiga moslashtirish orqali ijod jarayonini asoslaydigan vositalar.
  

Muammoni hal qilish. Agar biror narsa muammo tug‘dirsa, vaziyatning ishlashi yoki holati kamayadi. Muammoni hal qilish muammoga nima sabab bo‘lganini aniqlash va keyin uni hal qilish yo‘llarini aniqlash bilan shug‘ullanadi. Maqsad: vaziyatni kerak-