Respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

21

maydi. Shuningdek, to‘xtovsiz o‘ylab, tahlil qilishimiz kerak emas. Agar hukmni to‘xtatib turish ba’zan ijodkorlikni kuchaytirsa, buni amalga oshirish oqilona bo‘ladi.

Ijodkorlik va bilim

Hozirgi kunda ta’lim sohasidagi islohotlar ko‘pincha ijodkorlikni ta’kid- laydi va uzoq o‘qish uchun juda muhimdir. Ammo unutmasligimiz kerakki, ijodkorlik xomashyo sifatida bilim va ma’lumotga tayanadi. Microsoft raisi Bill Geyts: «Siz ulardan tashqarida ixtiro qilish uchun narsalarni tushunishin- giz kerak», degan edi.

Dunyoning eng innovatsion kompaniyalaridan biri hisoblangan Apple kompaniyasining bosh direktori Stiv Jobs ijodkorlar haqida shunday degan:
«Ular o‘zlarida bo‘lgan tajribalarni bog‘lashga va yangi narsalarni sintez qil- ishga qodir. Va buning uddasidan chiqishlarining sababi shundaki, ular boshqa odamlarga qaraganda ko‘proq tajribalarni boshdan kechirgan yoki o‘z tajrib- alari haqida ko‘proq o‘ylashgan».
Bizning sanoatimizdagi ko‘plab odamlar turli xil tajribalarni boshdan ke- chirmaganlar. Ularda ulanish uchun nuqta yetarli emas va ular juda chiziqli yechimlar bilan tugaydi, muammoga keng nuqtai nazarsiz. Insonning avval- gi hayoti haqidagi tushunchasi qanchalik keng bo’lsa, biz shunchalik yaxshi dizaynlarga ega bo‘lamiz.

Ko‘pchilik ijod ilhom kutish bilan bog‘liq va ilhom oddiy odamlarga qaraganda daholarga osonroq keladi deb o‘ylashadi. Bi- zning bilimimiz va tanqidiy fikrlashning o‘rni haqidagi bahsimiz bu to‘g‘ri emasligini aytadi. Bundan tashqari, ba’zi psixologlar ijod- korlarning odatda IQ o‘rtacha darajadan yuqori, ammo IQ 120 dan yuqori, IQ nihoyatda yuqori ekanligi ijodkorlik darajasiga uncha- lik katta ahamiyat bermasligini aniqlashgan. Agar taniqli ijodkor daholarning ish tarixiga nazar tashlasak, ular ko‘pincha mehnat- sevar va intizomli ekanliklarini yutuqlarining asosi ekanligi keng muhokama qilingan. 10 yillik qoidaga amal qilishlarini aniqladik. Motsart yaxshi misoldir. Ommabop afsona shundaki, u g‘ayrioddiy musiqani hech qanday kuch sarflamasdan yaratgan daho bo‘lgan.