Respublikasi oliy va o rta maxsus ta’lim

8-jadval
G en B elgi
A Terining bug'doyrangi
a ^Albinos
В Labning qalin bo'lishi
b ^{Labning yupqa bo'lishi}

A gar gomozigota terisi oq, qalin labli yigit gomozigota terisi b u g 'd o y ran g , yupqa labli qizga uylansa, b u n d ay n ik o h d an tug'ilgan farzandlarda terisi bug'doyrang, labi qalin bo'ladi. A gar shunday nikohdan tug'ilgan qiz voyaga yetgach boshqa oilaning shunday nikohdan tug'ilgan yigitga tu rm ushga chiqsa, y a ’ni qarindosh bo'lm agan, ikki ju f t belgisi bo'yicha geterozi­ gota odam lar oila qursalar, u holda bolalarda har ikki belgi­ ning irsiylanishi tubandagicha bo'lishi kutiladi.

fen ^ B-r, 1-q B-r, 1-q P gen AaBb x AaBb
AB Ab ^aB ab
^AB B-r, 1-q B-r, 1-q B-r, 1-q B-r, 1-q ^AABB AABb ^{AaBB AaBb
Ab B-r, 1-q B-r, 1-yu} B-r, 1-q ^{B-r, 1-yu} AABb AAbb AaBb Aabb
aB ^{B-r, 1-q} B-r, 1-q Alb, 1-q A l, 1-q ^AaBB AaBb ^{aaBB aaBb
Ab} B-r, 1-q B-r, 1-yu A l, 1-q A l, 1-yu ^AaBb Aabb aaBb ^aabb


B-r, 1-q — bug'doyrang, labi qalin; Alb, 1-q — albinos, labi qalin; B-r, 1-yu— bug'doyrang, labi yupqa; Alb, 1-q— albinos, labi qalin.
J a d v a ld a n k o 'r in ib tu r ib d ik i, b u n d a y n ik o h d a n 4 xil fenotipga ega o'g'il va qiz bolalar tug'iladi. —
AABB-1, AaBB-2, AABb-2, AaBb-4 genotipli farzand- larning terisi bug'doyrang, labi qalin, Aabb-1, Aabb-2 genoti p- lilarda esa, terisi bug'doyrang, labi yupqa, aaBB-1, ааВЬ-2 genotipli farzandlar esa albinos, qalin labli, aabb-1 li esa al­ binos, yupqa labli bo'ladi. A gar no'xat o'simligining diduragay- larnikidek h a r bir ju ft belgini alohida-alohida tahlil qilsak, u holda farzandlarning 12/16 terisi bug'doyrang, 4 /16 oq-albi- nos, 12/16 labi qalin, 4 /16 labi yupqa bo'ladi, y a ’ni h ar ikki ju f t belgi bo'yicha 3 :lx 3 :l nisbat olinadi.
S hunday qilib, belgilar to'liq holda irsiylanganda fenoti- pik sinflar bilan genoti pik sinflar orasida nom uvofiqlik, y a ’ni fenotipik 4 xil, genoti pik 9 xil sinflar yuzaga keladi.


D ID U R A G A Y VA PO L ID U R A G A Y L A R B O 'Y IC H A TEST T O PSH IR IQ L A R I


1. Q aysi b elgilar a lle lom orf hisoblanadi?
A. Labi qalin, sochi jingalak, ko'zi havorang, terisi oq.
B. Labi qalin, labi yupqa, ko'zi qora, ko'zi havorang.