It E L G I L A R
,NL- D om inant R etsessiv
1 Ko'z rangining C|or;i bo'lishi Ko'z rangining havorang bo'lishi
>) Mongoloid ko'z Evm poid ko z
Kipriklarning uzun bo'lishi K ipriklarning kalta bo'lishi
A. (Juslining I'lili bo'lishi Q oshning ensiz bo'lishi
U oshlam iug ayriq holda bo'lishi Qoshlarning birlashgan holda bo'lishi
li. Ko'zning kalla bo'lishi K o'zning kichik bo'lishi
7. Og'izning kattaligi Og'izning kichikligi
II. Labning i|alinligi Labning yupqaligi
!). Quloqdagi Darvin do'ngligi Quloqdagi Darvin do'ngligining
yo'qligi
11). Yuzdagi sepkillik Sepkilning yo'qligi
11. Sochning qora bo'lishi Sochning malla bo'lishi
12. Sochning jingalak bo'lishi Sochning tekis bo'lishi
in. Quloqda yung bo'lishi Quloqda yung yo'qligi
14. Рака na lik Bo'yning normalligi IS. Sind;»kliliya (panjalar orasida Normal panjalar
parda bo'lishi)
lli. Braxidaktiliya - barm oqlam ing Norm al barmoqlar qisqa bo'lishi
17. Qonning normal ivishi G em ofiliya
111. Eritrolsitlarning normal shakli Eritrotsitlarning o'roqsim on shakli 1!). A [B, A B qon gruppalari 0 qon gruppasi
20. K o'zning yaqindan ko'rishi K o'zning normal ko'rishi
21. Teri rangining normal bo'lishi Albinizm
22. Teri rangining qora bo'lishi Teri rangining normal bo'lishi
21). Yuzda boliqlik (chuqurcha) Yuzda botiqlik (chuqurcha) yo'qligi bo'lishi
24. Ko'z oralig'ining uzoqligi Ko'z oralig'ining yaqinligi
25. Erta kallik Norm al soch to'kilishi
26. Glaukom a K o'zning normalligi
27. Quyon lab Normal lab
20. Suyaklarning mo'rtligi Suyaklarning normal qattiqligi
29. Qandsiz diabet Norm al sog'liq
30. Sil kasalligiga chidam liligi Sil kasalga moyillik
31. Katurakta Ko'zning normalligi
32. Norm al eshitish T ug'm a karlik 33.' Qonda qandni normal bo'lishi Qandli diabet
34. Norm al sog'liq Shizofrineia kasali
O d am la rd a ko'z o ra lig 'in in g yaqinligi, o g 'izn in g k a t ta bo'lishi, labning durdayganligi oraliq holda avloddan-avlod ga o'tadi.
M asalan k a tta va kichik ko'zli eru xotindan tug'ilgan far- zandlarning ko'z kattaligi o 'rtacha, ko'z oralig'i yaqin. va ko'z oralig'i uzoq ayol va erkak nikohidau. ko'z oralig'i o 'r tac h a
bo'lgan farzandlar tug'iladi. U genetik simvol yordam ida sh u n day ifodalanadi.
0 k.o.ya ( f k.o.u. k.o.ya - ko'z oralig'i yaqin P TT x t t k.o.u - ko'z oralig'i uzoq
k.o.o' - ko'z oralig'i o'rtacha
fen k.o.o'
F. gen Tt
G enetik tadqiqotlar natijasida faqat o'simlik v:i liayvon- la rd a g in a em as, o dam larda ham qaysi belgilar do m in an t, qaysi b e lg ila r re tse s s iv holda irsiy lan ish i an iq lan g an . Bu to 'g 'rid agi m a’lum otlar yuqoridagi 7 -jadvalda berilgan.
ORALIQ HOLDA IRSIYLANUVCHI BFT.GII AR
1. K o'zlar oralig'ining yaqinligi.
2. K o'zlar kattaligi.
3. Og'izning kattaligi.
4. Labnintf Ho'rdayganligi.
5. B urunning kattaligi.
6. Sochning jingalakligi.
OD A M D A A Y R IM M ORFOLOGIK B E L G IL A R N IN G IR SIY LA N ISH I
SOCH TIPI
Jingalak JJ to'lqinsim on Jjf tekis j j
m
QOSH QALINLIGI
Q uyuq-qalin qosh QQ,Qq siyrak ingichka qosh qq
t
B ir-biriga qo'shilm agan N N , N n B ir-biriga qo'shilgan n n
KO'Z O R A LIG ’I
Ko'z oralig'i yaqin I T Ko'z oralig'i o'rtacha Tt Ko'z oralig'i uzoq tt
KO'Z KATTALIGI
K a tta EE O 'rtacha Ее K ichik ее
KO'Z SHAKLI
Cho'zinchoq A A , A a Yumaloq a a
KIPRIKLAR
U zun LL, L i K alta 11
V V( //S s u * '
OG'IZ KATTALIGI
K a tta M M O 'rtacha M m K ichik m m
Qalin lab A A , A a Y upqa lab aa
Juda do'rdaygan D D Nisbatan do'rdaygan D d Do'rdaymagan dd
Yuzdagi sepkillik Y Y , Y у Sepkil yo'qligi y y
Peshonadagi sepkillik P P , P p Sepkil yo'qligi p p
BILIMNI ANIQLASH UCHUN TEST TOPSHIRIQLARI
M O N O D U R A G A Y C H A T I S H T I R I S H ------
TEST TO PSH IR IQ LA R I
1. M endelning birinchi irsiyat qonuni:
A. D uragaylarda b elgilam in g birxillik yoki d om in an tlik qo- • nuni.
B. D uragaylarda b elgilam in g harxillik ham birxillik qonuni.
C. Duragaylarda 3:1 nisbatda ajralish qonuni.
D. Duragaylarda 1:2 nisbatda ajralish qonuni.
E. B elgilam ing oraliq holda irsiylanish qonuni.
2. M endelning ikkinchi irsiyat qonuni (1-topshiriq):
3. A llel gcnlarni aniqlang
1. A - B; 2. A - b; 3. A - 0 ; 4. a - b; 5. a - B.
4. A lle l genlar bu:
A. Bir belgining har xil holatini ifodalovchi genlar.
B. Bir belgining bir xil holatini ifodalovchi genlar.
C. Turli belgini ifodalovchi genlar.
D. Har xil belgini ifodalovchi genlar.
E. Belgiga ta ’sir etm aydigan genlar.
5. F enotip bu:
A. Organizm ning tashqi tuzilishi.
B. Organizm ning ichki tuzilishi.
C. Genlar yig'indisi.
D. Tashqi. ichki belgi-xossalar yig'indisi.
E. Genlar, belgilar yig'indisi.
6. G enotip bu (") Inpshiriqdan):
7. G om ozigotali organizm lar gen otip in i aniqlang:
A. Aa, Bb, Cc Dd.
B. AA, aa, Bb, Cc.
C. AA, aa. BB, Cc.
D. aa, BB. CC, dd.
E. Aa, B/>. Cc, Dd.
8. G eterozigolali organizm lar gen otip in i aniqlang (7-toshiriqdan):
9. B elgilar to'liq irsiylanganda m onoduragaylarning F 2 fen otip bo'yicha nisbat:
A. 1:2:1.
B. 3:1.
C. 4:2.
D. 2:2.
E. 2:1:1.
10. B elgilar to'liq irsiylanganda m on oduragaylarning F 2 gen otip bo'yicha nisbat (9-topshiriqdan):
11. B elgilar oraliq holda irsiylanganda m onoduragaylarning F 2 da fen otip bo'yicha nisbati (9-topshiriqdan):
12. B elgilar oraliq holda irsiylanganda m onod u ragaylarn in g F 2 genotip bo'yicha nisbati (9-topshiriqdan):
13. O dam dagi dom inant belgilar:
A. Ko'z rangining qora bo'lishi, labning yupqaligi, yuzdagi sepkillik, sochning tekis bo'lishi.
B. Ko'z rangining havorang bo'lishi, labning qalinligi, yuz da sepkilning bo'lmasligi, sochning jingalak bo'lishi.
C. Ko'z rangining qora bo'lishi, labning qalinligi, yuzdagi sepkillik, sochning jingalak bo'lishi.
D. Ko'z rangining qora bo'lishi, labning yupqaligi, yuzda sepkil bo'lm asligi, sochning jingalak bo'lishi.
E. Ko'z rangining havorang bo'lishi, labning yupqaligi, yuz da sepkil bo'lmasligi, sochning tekis bo'lishi.
1 - A; 2 - В; 3 - C; 4 - D; 5 - E.
14. O dam dagi dom inant belgilar:
A. Q oshning qalinligi, kiprikning uzunligi, ko'zning kichik
bo'lishi, sochning malla bo'lishi.
B. Qoshning ensiz bo'lishi, kiprikning uzunligi, ko'zning kalla bo'lishi, sochning qora rangda bo'lishi.
C. Q oshning qalinligi, kiprikning kaltaligi, ko'zning kichik bo'lishi, sochning qora rangda bo'lishi.
D. Q oshning qalinligi, kiprikning uzunligi, ko'zning kalta
Do'stlaringiz bilan baham: |