Respublikasi oliy va o rta maxsus ta’lim

TEST TOPSHIRIQLARIGA TO'G'RI JAVOB TOPING


1. Tashqi muhit ta’sirida paydo bo'ladigan o'zgarishlar:
A. Mutatsion.
B. Kombinatsion.
C. Ontogenetik.
D. Modifikatsion.
T E. Menerativ.
2. Genotipning reaksiya normasi deb:
A. Genoti pdagi genlar miqdori.
B. Organizmning fenotipdagi o'zgarishi.
C. Genoti pga ega belgining o 'zgarishi im koniyatlarining chegarasi.
D. Gomologik xromosomalardagi genlarning o'zaro almashinuvi.
E. Populyatsiyaning genlar chastotasi.


3. Sifat belgilariga kiradi:
•1. Ko'z rangi.
2. Gavdaning hajmi.
3. Bo'ychanlik.
4. Qon guruhi.
A - 1,2; В - 1,3; С - 2,3; D - 1,4; E - 1,3.
4. Miqdor belgilariga kiradi (3-topshiriqdan).
A - 1,2; В - 1,3; С - 2,3; D - 1,4; E - 1,3.
5. Modifikatsion o'zgaruvchanlikni tavsiflash uchun statistik ko'rsatkichlar:
1. Variatsiya koeffitsiyenti.
2. Genlar orasidagi masofa.
3. O'rtacha arifmetik ifodalanish.
4. x2 - miqdori.
5. Variatsiya egri chizig'i.
6. Genlar chastotasi.
A - 1,2,6; В - 1,3,5; С - 1,4,5; D - 2,3,6; E - 3,4,5.
6. Ekspressivlik deb:
1. Genlar orasidagi krossingover miqdori.
2. M a’lum gen allelining miqdor jihatdan paydo bo'lish ehtimolligi.
3. Genning fenotipik rivojlanish darajasi.
4. Organizmning mutatsiyaga beriluvchanligi.
5. Populyatsiyaning genetik strukturasi.
A - 1; В - 2; С - 3; D - 4; E - 5.
7. Penerantlik deb (6-topshiriqdan):
A - 1; В - 2; С - 3; D - 4; E - 5.


18-§. SOG'LOM AVLOD VA UNING KAMOLI

H ar bir odam ning shaxsiy rivojlanishi yoki ontogenezi em ­ brional va postem brional bosqichlardan tashkil topgan. Em ­ brional bosqich to'laligicha biologik omillarga bog'liq. Keyingi

50 yil m obaynida ekologik vaziyatning keskinlashuvi faq a t o'sim lik va hayvonlarga em as, balki odam lar hay o tig a ham x av f solm oqda.
Ja h o n S o g 'liq n i S aq la sh T ash k ilo tin in g m a ’lu m o tla r ig a k o 'r a 1990 y ild a tu g 'i lg a n b o la la rn in g 9 /1 0 da h a r xil d a ra ja d a g i g e n e tik n u q so n la r borligi m a ’lum b o ‘ lgan.


Bolalarning irsiy kasallik bilan tug'ilish ehtimolligini aniq­ lash, uning oldini olish chora-tadbirlarini belgilashda tibbiy- genetik m aslahat m uhim aham iyat kasb etadi.
Boshqa rivojlangan m am lakatlar singari O 'zbekistonda ham tibbiyot institutlari, yirik poliklinikalar qoshida b u nday tib- b iy -genetik m aslahatxonalar faoliyat ko'rsatm oqda.
Tibbiy-genetik m aslahat, yangi qurilayotgan oilani rejalash- tirish , b o la la rn in g irsiy k asallik b ilan tu g 'i lish ehtim o lin i aniqlash va uning oldini olish chora-tadbirlarini belgilashga qaratilgan.
i T ibbiy-genetik m aslahat to 'r t bosqichdan iborat. Birinchi bosqich tashhis qo'yishga oiddir.
17-jadval
Ota-ona genotiplari aniq bo'lganda har xil irsiylanish tiplari orqali kasalllkning fenotipda namoyon bo'lishi
^Kasallikning Ota Ona- O'K'illar Qizlar ^{irsiylanish tipi genotipi genotipi} kasal sog' Soppa Kasal sog' soppa
(tashuvchi sog' (tashuvchi) sog'
AA AA 1 1
AA Aa 1 1
AA Aa 1 1
^Autosoma Aa AA 1 1
^dominant Aa Aa 3 /4 1/4 3 /4 1/4
Aa aa 1/2 1/2 1/2 1/2
^aa A A ^{1 1
aa Aa 1/2 1/2 1/2} 1/2