Respublikasi oliy

Koksidiyalar (Coccidiomorpha) turkumi. Koksidiyalar turli umurtqali va umurtqasiz hayvonlarning ichak devori epiteliy hujayralarida parazitlik qiladi. Quyon, tovuq va boshqa ba'zi bir chorva mollari ichagida parazitlik qiluvchi eymeriya keng tarqalgan.
Koksidiyalar ichakda parazitlik qilib, ichburuqqa o'xshash kasallikni qo'zg'atadi. Koksidiyalaming rivojlanish jarayoni jinsiy va jinssiz


14


www.ziyouz.com kutubxonasi

bo'g'inlaming gallanishi orqali murakkab yo'l bilan boradi. Rivojlanishi sista hosil qilish bilan tugallanadi. Sistasi axlat bilan tashqariga chiqadi va atrof — muhitga sochiladi. Hayvonlar oziqlanganida koksidiyalaming sistasini yuqtiradi. Sista ichida parazit faqat kislorod yetarli bo'lgan sharoitda rivojlana oladi. Koksidiyalar chorva mollarining mahsuldorhgini kamaytirish bilan xalq xo'jaligiga katta zarar yetkazadi.

2 - rasm. Bezgak parazitining rivojlanishi: 1 —parazit sporozoitning pashsha so'lak bezidan odam qoniga o'tishi, 2,3 —sporozoitlming jigarda ko'payishi, 4 — parazitni jigardan qonga o'tishi, 5—11 — parazitni eritrositlarda shizogoniya orqali ko'payishi, 12—15 —mikrogametalar va makrogametaning hosil bo'lishi, 16,17 — urug'lanish va zigotaning hosil bo’lishi, 18 — zigotaning oosistaga aylanishi, 19 — oosista ichida sporozoitlarning hosil bo'lishi, 20,21—sporozoitlaming oosistadan chiqishi, 22 — 26 — parazitning odam organizmida rivojlanishi.