Asosiy tushunchalarni aniqlang . Bu metoddan foydalanganda o‘quvchilar o‘z e’tiboriga havola etilayotgan o‘quv materialida ilgari surilayotgan g‘oyalarning mohiyatini tushuntiruvchi asosiy tushunchalarni aniqlay olishlari kerak.
Талабаларнинг таянч тушунчаларни аниқлай олишлари уларни ўқув материали моҳиятини етарли даражада англай ёки ўзлаштира олганликларидан далолат беради. Таълим жараёнида талабаларда таянч тушунчаларни аниқлаш кўникма ва малакаларини ҳосил қилишга ҳам эътибор қаратилди ва улар билан ҳамкорликда ишлаш асосида бир қатор мавзулар бўйича таянч тушунчалар ажратилди.
Masalan, tadbirkor Amir Temurning pedagogik qarashlarini o‘rganishda talabalar : aniq ularning qabuli bu haqida aniq chunki ular ko'nikmalarga ega dalil beradi:
Мавзу ичида кичик мавзуларни ҳосил қилиш. Ўқитувчи талабалар эътиборини ўрганилаётган ўқув материалини мазмунига кўра мустақил кичик мавзуларга ажратишга қаратади. Бу усулни қўллашдан кўзланган асосий мақсад – талабаларда берилаётган ўқув ахборотлар орасидан энг муҳим фикрлар ёки қарашларни ажрата олиш кўникмаларини шакллантиришдан иборат.
Masalan: Unsurul-Maoli Kaykovusning pedagogik qarashlarini o‘rganish jarayonida talabalarni mavzu doirasida quyidagi kichik mavzularni shakllantirishga undash maqsadga muvofiqdir.
Unsurul-Maoli Kaykovus va Kaykovus ijodining pedagogik g‘oyalar taraqqiyoti tarixidagi o‘rni.
Kaykovus qahramonlik va axloq ustunlarini tadqiq qiladi.
Kaykovus ishda bilim olmoq edi munosabat ifodasi .
Kaykovus ishda boshqacha kasb mulkdorlarning ijtimoiy holatini baholash.
Kaykovus ishda axloq tarbiya asoslardan ifoda .
Kaykovus ishda ota-onalarning Oilaning rolini tahlil qilish.
Таълим жараёнида талабаларда мавзу ичида кичик мавзуларни ҳосил қилиш кўникма ва малакаларини ҳосил қилишга ҳам эътибор қаратилди ва улар билан ҳамкорликда ишлаш асосида бир қатор мавзулар бўйича мавзу ичида кичик мавзулар ҳосил қилинди.Бинобарин, бўлажак ўқитувчилар ўқувчиларга энг муҳим ахборотларни узата олиш қобилиятига эга бўлишлари зарур. Бу ҳолат ўқувчиларни жисмонан толиқишдан сақлайди.
Туркумлаштириш. Педагогик билимларни муайян йўналишлар, жиҳатлар ёки муҳим белгиларига мувофиқ туркумлаштириш уларнинг талабалар томонидан маълум тизим асосида ўзлаштирилишига имкон беради.
Таълим жараёнида талабаларда педагогик билимларни туркумлаштириш кўникма ва малакаларини ҳосил қилишга ҳам эътибор қаратилди ва улар билан ҳамкорликда ишлаш асосида бир қатор мавзулар бўйича педагогик билимлар туркумлаштирилди.
М: туркумлаштириш усулидан фойдаланиш “Педагогика тарихи”дан Алишер Навоийнинг педагогик қарашлари ўрганишда қуйидаги андозага мувофиқ қўлланилиши мумкин (4-жадвал):