Республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги наманган муҳандислик-технология институти

НАЗОРАТ УЧУН САВОЛЛАР

4. 
   Ландшафт композициясини айтиб беринг.
   
5. 
   Шаҳарларда ландшафт қурилишини изохланг.
   
6. 
   Кўкаламзорлаштиришнинг босқичларини санаб ўтинг.
   

10-МАВЗУ: ЛАНДШАФТ САНЪАТИ ОБЕЪКТЛАРИДА КОМПОЗИЦИЯЛАР ЯРАТИШ ВА ПАРК ПЕЙЗАЖИ КОМПОЗИЦИЯСИ.
Режа:
1. Болалар парклари ва спорт парклари.
2. Гидропарклар. Акво-парклар.
3. Меъмориал парклар, ботаника боғлари.
4. Аттракцион парклари ва виставка парклари.
5 . Зоологик парклар.


БОЛАЛАР ПАРКЛАРИ. Уларнинг асосий вазифаси болаларнинг маданий дам олишини ташкил этиш, жисмоний ривожланишига ёрдам бериш, уларнинг саргузаштларга, ижодий машғулотларга, экспериментларга бўлган интилишини қондиришдан иборат. Болалар парки ландшафтида табиий шароит ва ҳайвонот дунёсини кўплаб хилма-хиллигини, иложи борича, акс эттирмоқ мақсадга мувофиқдир.
Меъморий иншоотлар, майдончалар ва ускуналарнинг ўлчамларини ҳамиша гуруҳдаги болаларга ҳисоблаш керак бўлади: 2 ёшгача; 2-5; 6-7; 8-10; 11-13 ва катта ёшгача. Иншоотлар ўлчамлари ва экспозиция мавзуси ушбу ёшга мос келиши лозим.
СПОРТ ПАРКЛАРИ. Бу яшил ўсимликлар орасида жойлашган спорт, физкультура, маданий-оқартув иншоотлари комплексларидир, улар ўз таркибига қисқа дам олиш жойларини ҳам олади. Меъморий-маконий композиция мусобақалар ва машқ-машғулотлар ўтказилиши шароитларига кўра аниқланади. Майдончалар, иншоотлар, ўтиш жойлари ва аллеялар бу ерда бошқа парк турларига нисбатан ҳудуднинг анча каттароқ қисмини эгаллайди.

ГИДРОПАРКЛАР. АКВО-ПАРКЛАР. Спорт соғломлаштириш вазифасини бажарадилар. Уларнинг ташқи кўриниши очиқ сув ҳавзалари ва ангарлар, парусли ва моторли қайиқлар учун гаванлар, ёпиқ ва очиқ бассейинлар, ўзига хос сув аттракционлари, гидрокарусселлар, сув трамплинлари, сузиб юрадиган сахна майдончалари, ресторанлар, кўприклар ва арқон йўллари каби иншоотлар билан белгиланади
МЕЪМОРИАЛ ПАРКЛАР. Халқ учун хотира бўлиб қолган буюк тарихий ҳодисалар шарафига қурилади ва ўзининг монументал, тантанали ҳарактери билан бошқа махсус парклардан ажралиб туради. Бу ерда боғ-парк композициясининг барча воситалари ёдгорликнинг ғояси ва мазмунини очиб беришга йўналтирилиши лозим. Бундай парклар ташқи кўринишининг етакчи чизиғи бўлиб монументал воситалардан кенг фойдаланиш, аниқ ўйланган ҳаракат графиги, ўсимликларни асосан регуляр жойлаштириш хизмат қилади.
БОТАНИКА БОҒЛАРИ. Уларнинг хусусияти кўплаб функцияларнинг мураккаб уйғунлигидан иборат. Бу ватанимиз ва жаҳон флораси ресурсларини ўрганиш бўйича илмий-тадқиқот иши, боғдорчилик ва яшил қурилиш, маданий-оқартув фаолияти ва ниҳоят шаҳар аҳолисининг дам олишидир. Ботаника боғининг бош элементи – умумий ҳудуднинг 50-70% ини эгалловчи ботаник экспозициялар қисмидир. Бу қисмда ўсимликлар маълум бир ботаник ва декоратив белгилари бўйича жойлаштириладилар.
АТТРАКЦИОН ПАРКЛАРИ. Кўнгил очар индустрияси ривожланиши билан кенг тарқалган бўлади. Инсон томонидан ишлаб чиқаришда олинадиган стресслар, фақатгина дам олиш жойларида табиат билан мулоқатда бўлибгина қолмасдандан, шунингдек оддий меҳнат ёки маиший шароитдан чалғитадиган, психологик жиҳатдан бўшалтирадиган, ижобий эмоциялар берадиган махсус кўнгил очар қурилмалар орқали ҳам амалга оширилади.

Анъанавий аттракционлар паркига худди ярмаркадек ёндашилади, у ерда кўнгил очар комплекслари маълум бир стилистик характерга эгадирлар. Масалан, «космос», «денгиз», «эртаклар», «этнографик» ёки «тарихий» асосни имитация қилиши мумкин.